CHƯƠNG 9. KHÔNG GÌ YẾU HƠN NƯỚC
Lão Tử nói:
Dưới trời, mềm yếu, không chi hơn nước
thắng được vật cứng không chi hơn đó được
Không chi thay đó được
Mềm thắng cứng, Yếu thắng mạnh.
Dưới trời không ai không biết,
Nhưng không ai có thể làm được.
Bởi vậy thánh nhân nói:
Dám nhận lấy bụi bặm của nước,
Mới có thể làm được chủ xã tắc.
Dám nhận lấy sự không may của nước
Mới có thể làm vua thiên hạ
Lời ngay nghe trái ngược.
Tương truyền rằng Thượng đế đã tạo ra Adam nhưng Adam chết. Thế rồi Thượng đế thổi vào anh ta và anh ta trở nên sống động.
Cùng câu chuyện này được kể lại trong nhiều huyền thoại sáng tạo trên khắp thế giới: Ki tô giáo, Hindu giáo, Do Thái giáo và nhiều tôn giáo khác.
Câu chuyện này dường rất có ý nghĩa. Nghĩa là ở chỗ khi bạn thở bạn không thở, Thượng đế thở trong bạn. Cái toàn thể thở trong bạn. Điều này phải được hiểu rất sâu sắc bởi vì toàn thế phương pháp của Đạo, toàn thể khoa học của Yoga, đều phụ thuộc vào hơi thở.
Bởi vì đây sẽ là bài giảng cuối cùng về Lão Tử tôi muốn nói với bạn mọi thứ về hệ thống này để cho nếu bạn muốn bạn có thể đi vào trong nó; không chỉ nghĩ về nó mà trở thành một với nó.
Hơi thở là điều quan trọng nhất. Với nó cuộc sống bắt đầu và với nó cuộc sống chấm dứt. Nó là điều huyền bí nhất; không có nó thì không có khả năng của cuộc sống.
Cuộc sống dường như chỉ là cái bóng của hơi thở. Khi hơi thở biến mất cuộc sống biến mất. Cho nên hiện tượng thở này phải được hiểu.
Mọi đứa trẻ được sinh ra không thực sự sống chừng nào nó còn chưa thở. Nó có rất ít khoảnh khắc còn lại. Nếu nó thở sau khi sinh, trong vài khoảnh khắc đó cuộc sống bước vào. Nếu nó không thở thì nó sẽ vẫn còn chết.
Vài khoảnh khắc ban đầu đó của cuộc sống là quan trọng nhất. Bác sĩ, bố mẹ, mọi người trở nên quan tâm khi đứa trẻ được sinh ra. Liệu nó có thở không? nó có khóc không? và việc thở có bắt đầu không? Hay nó vẫn còn chết? Lần nữa, như trong mọi huyền thoại được tạo ra, trong mọi người, Adam lại được sinh ra.
Đứa trẻ không thể thở theo cách riêng của nó được. Mong đợi điều đó là không thể được bởi vì đứa trẻ không biết thở, không ai đã dạy nó. Đây sẽ là hành động đầu tiên của nó, cho nên đây không thể là hành động của nó được.
Để tôi nhắc lại điều đó: Điều này sẽ là hành động đầu tiên và có ý nghĩa nhất của nó - đó là lí do tại sao điều đó không thể là hàng động của nó. Nếu Thượng đế làm điều đó - được; nếu Thượng không sẵn lòng - được kết thúc.
Cái toàn thể phải thở trong nó, đó là lí do tại sao những khoảnh khắc đó đầy với chờ đợi, hoài nghi, lo lắng, sợ hãi - bởi vì cả hai khả năng vẫn để mở. Đứa trẻ có thể vẫn còn chết. Thế thì chẳng cái gì có thể được làm. Đứa trẻ không thể làm được gì, bố mẹ không thể làm được gì, bác sĩ không thể làm được gì; nhân loại bất lực. Điều đó là tuỳ cái toàn thể.
Chỉ lời cầu nguyện có thể được thực hiện. Chúng ta chỉ có thể chờ đợi trong lời cầu nguyện sâu sắc. Nếu cái toàn thể đi vào trong đứa trẻ, đứa trẻ trở thành sống động, bằng không thì không sống.
Hơi thở đầu tiên này được cái toàn thể lấy. Và nếu hơi thở đầu tiên này được cái toàn thể lấy thế thì mọi thứ khác phụ thuộc vào việc thở không thể là hành động của bạn được. Nếu bạn nghĩ bạn đang thở thế thì bạn đã lấy bước rất sai. Và bởi vì bước sai này mà bản ngã sẽ được tạo ra. Bảng ngã là dốt nát được tích luỹ.
Bạn bỏ lỡ. Bạn đã không thở, cái toàn thể đã thở trong bạn, nhưng bạn đã coi nó cứ như bạn đang thở.
Hành động thở đầu tiên bắc cầu bạn với cái toàn thể, làm cho bạn là một với cái toàn thể, và mọi thứ theo sau sẽ không phải là hoạt động của bạn; mọi thứ sẽ xảy ra sau hơi thở đầu tiên này cho tới khi bạn chết, cho tới hơi thở cuối cùng, sẽ là hoạt động của cái toàn thể. Cái toàn thể sẽ sống bên trong bạn.
Bạn có thể nghĩ rằng bạn đang làm tất cả những điều đó - thế thì bạn sống trong dốt nát. Nếu bạn trở nên nhận biết rằng cái toàn thể đang làm mọi thứ, bạn bị cái toàn thể sở hữu, được nó thở, bạn chỉ là cây sáo trúc hổng, âm thanh tới từ cái toàn thể, toàn thể cuộc sống tới từ nó - thế thì bạn sống cuộc sống của chứng ngộ.
Đây là khác biệt duy nhất giữa dốt nát và chứng ngộ. Một bước trong sai sót, rằng: tôi đã làm nó - và toàn thể cuộc hành trình đi sai. Một bước đúng, rằng: cái toàn thể đã làm nó trong tôi, tôi không là người làm, tôi chỉ là sân khấu cho vở kịch của ngài, chiếc sáo cho bài ca của ngài, cây sậy, không gì nhiều hơn, sự trống rỗng trong đó ngài chảy qua, chuyển qua, sống - thế thì bạn sống cuộc sống hoàn toàn khác, cuộc sống của ánh sáng và phúc lạc.
Đây là hành động đầu tiên, hơi thở này. Nhiều thứ nữa phải được hiểu về nó.
Nếu cuộc sống bắt đầu bằng hơi thở, cái chết cũng thế, và mọi thứ ở giữa hai điều này, thế thì yoga, Đạo, mật tông, và mọi khoa học về giả kim thuật bên trong, không thể không chú ý tới việc thở được.
Yoga gọi nó là prana. Từ đó là hay. Yoga gọi việc thở là prana. prana nghĩa là lực sống, chính tính sống động của bản thể bạn, chính sức sống của bản thể bạn.
Nó không chỉ là không đi, đi vào và đi ra qua phổi của bạn. Yoga nói không khí chỉ là tầng bên ngoài của nó. Ẩn bên dưới trong tầng đó là sức sống.
Cho nên việc thở có hai phần. Một: thân thể của việc thở, được tạo nên bởi ô xi, ni tơ và vân vân, và, hai, tâm linh của việc thở, được tạo nên bởi sức sống, bản thân Thượng đế.
Nó cũng giống vậy - thân thể bạn có đó, và bạn, tâm thức của bạn, được ẩn sâu bên dưới trong thân thể bạn. Thân thể là cái bảo vệ, phương tiện. Thân thể là phương tiện hữu hình cho bạn vô hình. Và cùng điều đó là trường hợp với mọi hơi thở. Bản thân hơi thở chỉ là tầng ngoài; ẩn sâu bên dưới trong nó là bản thân cuộc sống.
Một khi bạn khám phá ra rằng trong hơi thở có bản thân Thượng đế ẩn kín, bạn đã đi tới biết bản thân mình. Đó là lí do tại sao có nhiều nhấn mạnh thế và nhiều tìm kiếm thế trong yoga, Đạo và mật tông về việc thở. Nếu bạn đơn giản liên tục thở và nghĩ rằng đây chỉ là không khí tới và đi, bạn sẽ không bao giờ có khả năng xuyên thấu vào bí ẩn của nó. Và bạn sẽ vẫn còn hoàn toàn quên lãng về bản thân mình. Thế thì bạn sẽ vẫn còn được bắt rễ trong thân thể. Bạn sẽ không bao giờ có khả năng biết cái diễn ra bên ngoài thân thể, cái ở bên trong nhưng dầu vậy vẫn vượt ra ngoài cái bị che giấu trong thân thể nhưng không bị thân thể cản trở, không bị thân thể giới hạn. Ở bên ngoài cái bên trong.
Trong từng hơi thở mà cuộc sống phải được khám phá ra.
Yoga gọi những phương pháp đó là pranayama. Từ pranayama nghĩa là bành trướng của cuộc sống. Người ta phải bành trướng cuộc sống tới vô hạn trong từng hơi thở.
Phật đã gọi các phương pháp của riêng mình về khám phá cốt lõi bên trong nhất của việc thở là yoga anapana-sati: yoga, khoa học, của hơi thở đi vào và đi ra; và Phật đã nói không yoga nào khác là cần cả. Nếu bạn có thể quan sát sâu sắc việc thở riêng của mình, và quan sát có tính thiền tới mức bất kì cái gì bị giấu kín trong hơi thở không còn bị giấu kín mà trở nên được hiển lộ, bạn sẽ đi tới biết tất cả.
Trông thì đơn giản, nhưng lại khó.
Phật nói với các sư của ông ấy: "Ngồi, bước, đứng, bất kì cái gì các ông làm, liên tục làm những điều này, nhưng để ý thức của ông nhận biết về hơi thở đi vào, đi ra." Liên tục nhìn vào hơi thở riêng của bạn - một hôm với việc gõ búa rất liên tục vào hơi thở, ngôi đền mở ra.
Thượng đế ẩn kín trong ngôi đền của hơi thở. Bỗng nhiên một hôm bạn trở nên nhận biết rằng đấy không chỉ là không khí. Nếu với bạn nó chỉ là không khí, bạn có tâm trí khoa học nhưng bạn không có nhận biết cái nào có thể tiết lộ cốt lõi bên trong nhất của nó. Thế thì bạn có thể phân tích và đi tới biết cần bao nhiêu ô xi, bao nhiêu hidro, bao nhiêu ni tơ, bao nhiêu các bô níc, và bạn có thể tiếp tục chơi với thân thể của hơi thở - nhưng bạn bỏ lỡ hiện tượng thực bên trong nhất.
Đó là lí do tại sao, nếu một người chết, bạn có thể cho vào người đó, bơm vào người đó, tỉ lệ đúng ô xi, nhưng người đó sẽ không sống.
Chừng nào Thượng đế không thở trong nó, chừng nào nó còn chưa chứa tâm thức bên trong nhất của cái toàn thể, nó là hơi thở chết. Ô xi sẽ đi qua phổi - chẳng cái gì sẽ xảy ra.
Hơi thở là hành động đầu tiên - và nó không phải là hành động của bạn.
Hành động thứ hai là khát. Điều đó nữa cũng không phải là hành động của bạn. Bạn làm gì để cảm thấy cơn khát? Nó xảy ra, thì nó xảy ra; nếu nó không xảy ra, thì nó không xảy ra. Bạn có thể cố cảm thấy khát được không? Điều đó là không thể được! Nó xảy ra sâu bên trong bạn. Thượng đế thở trong bạn, Thượng đế cảm thấy khát trong bạn - hay cái toàn thể cảm thấy khát; khi tôi nói Thượng đế tôi ngụ ý cái toàn thể. Bộ phận chỉ là bộ phận.
Sau khi đứa trẻ đã lấy hơi thở thứ nhất hiện tượng thứ hai sẽ nảy sinh trong nó - và bây giờ sẽ có một dây chuyền, và toàn thể dây chuyền này phải được hiểu.
Khát sẽ xuất hiện. Thế rồi đói sẽ nảy sinh. Thế thì sẽ có nhu cầu hoạt động thể chất. Thế rồi dục sẽ nảy sinh. Thế rồi sẽ có nhu cầu hoạt động tinh thần. Thế rồi yêu sẽ nảy sinh. Thế rồi sẽ có nhu cầu hoạt động thẩm mĩ: thơ ca, hội hoạ, âm nhạc.... Đây là tám hoạt động. Và thế rồi đến hoạt động thứ chín, hoạt động cuối cùng, nảy sinh: nhu cầu hoạt động tâm linh - thiền, samadhi.
Và đây là cái đẹp của toàn thể hiện tượng này - rằng cái thứ chín lại là cái đầu tiên, bởi vì cái thứ chín lại chú ý tới hơi thở. Vòng tròn là đầy đủ. Cái thứ nhất là hơi thở, cái thứ chín lại là hơi thở; đó là lí do tại sao không khoa học tâm linh nào có thể bỏ quên việc thở. Ngay cả Thượng đế cũng có thể bị bỏ qua - Phật giáo không tin vào Thượng đế, không tin vào linh hồn - điều đó có thể bị bỏ qua; nhưng việc thở không thể bị bỏ qua.
Người Mô ha mét giáo và người Ki tô giáo có thể có những quan niệm khác nhau về Thượng đế, người Hindu lại khác, người Jaina... nhưng không ai có thể bỏ quên việc thở được. Việc thở là đầu tiên và việc thở sẽ là cuối cùng. Hoạt động tâm linh là quay lại hơi thở đầu tiên, tới thuần khiết nguyên thuỷ.
Bây giờ tôi muốn thảo luận tất cả những hiện tượng này, bởi vì đó là toàn thể cuộc sống của bạn.
Thứ nhất là hơi thở, thứ hai là khát, thứ ba là đói. Có những người kết thúc ở hoạt động thứ ba, người nghĩ: ăn, uống, vui vẻ là tất cả và tất cả. Cuộc sống của họ là không đầy đủ; họ không thể cảm được sự hoàn thành bởi vì vòng tròn là không đầy đủ. Hoàn thành nghĩa là bạn đã hoàn chỉnh vòng tròn, cái cuối cùng đã được nối với cái đầu tiên - thế thì có hoàn thành.
Những người bạn thấy được hoàn thành đều là vòng tròn, không phải là đường thẳng. Đường thẳng bao giờ cũng không đầy đủ. Mọi ham muốn đều đi theo đường thẳng, đó là lí do tại sao không ham muốn nào đã bao giờ có thể là đầy đủ, bởi vì không ham muốn nào đi trong vòng tròn. Nó là tuyến tính. Nó bao giờ cũng đi, nhưng nó bao giờ cũng không đầy đủ.
Bất kì khi nào bạn dừng lại - mười nghìn ru pi hay mười triệu ru pi, chẳng tạo khác biệt gì; bất kì khi nào bạn dừng lại, bạn đều treo đó. Sự việc không đầy đủ; cái gì đó bị thiếu. Bạn có thể trở nên giầu có, bạn có thể trở nên rất quyền lực, nhưng nó sẽ không mãn nguyện. Mãn nguyện chỉ khi cuộc sống của bạn trở thành vòng tròn.
Bạn có quan sát cách toàn thể sự tồn tại đi trong vòng tròn không? Mùa vụ đi theo vòng tròn, sao đi theo vòng tròn, mặt trời và hành tinh đi theo vòng tròn, cái toàn thể đi theo vòng tròn, như bánh xe? Trong cuộc sống, trong sự tồn tại, không cái gì tuyến tính cả. Mọi thứ đều theo vòng tròn. Và nếu bạn muốn sống cuộc sống của cái toàn thể, bạn phải tuân theo cách thức của cái toàn thể: đi như mùa vụ, đi như ngôi sao. Trở thành vòng tròn. Khi tôi nói trở thành vòng tròn tôi ngụ ý quay lại cội nguồn nguyên thuỷ.
Thở, khát, đói - đây là ba bước đầu tiên. Nếu bạn đi chỉ đến bước thứ ba bạn đã không đi vào ngôi đền, bạn sẽ ở trên các bước này.
Bước thứ tư là hoạt động thể chất. Có những người đi tới bước thứ tư. Với họ, hoạt động vật lí trở thành một loại thiền.
Thực tế mọi thứ đều có thể trở thành một loại thiền, bởi vì trong mọi thứ đều có hai chiều - cũng như có trong hơi thở đầu tiên: cái bên ngoài và cái bên trong.
Đó là lí do tại sao nhịn ăn đã được sử dụng. Nhịn ăn là cố khám phá ra trong cơn đói chiều hướng khác. Nhịn ăn nghĩa là nỗ lực đi vào trong ham muốn của đói và để đi tới biết điều đó, điều thiêng liêng. Đó là lí do tại sao nhịn ăn trở thành quan trọng thế trong nhiều tôn giáo thế. Nó có thể cho bạn thoáng nhìn.
Nếu bạn nhịn ăn lâu, thoáng nhìn là có thể. Nhưng tôi không ủng hộ nó bởi vì bạn không làm ra toàn thể vòng tròn. Bạn đang nhảy, không đi một cách duyên dáng. Từ khát, đói, bạn đang cố đạt tới bước thứ nhất. Nó sẽ là vòng tròn nhỏ không phải là toàn thể vòng tròn của cuộc sống. Nó sẽ không thật toàn diện. Nó sẽ không rất giầu có.
Đó là lí do tại sao những người đã đạt tới bất kì tính tâm linh nào bằng nhịn ăn, bạn bao giờ cũng thấy chút ít đần độn. Đi trong nhóm những sư Jaina trong nhiều năm tôi bỗng nhiên thấy ngạc nhiên: tôi chưa bao giờ bắt gặp một người thực sự thông minh. Họ tất cả đều trông đần đần.
Lí do là sâu sắc. Lí do là: họ đã từng phụ thuộc vào nhịn ăn. Họ đang cố tìm lối tắt. Cảnh giác với các lối tắt. Cuộc sống không thích lối tắt bởi vì thế thì bạn có thể đi tới cội nguồn mà không dò dẫm. Bạn hối lộ, bạn không trưởng thành. Từ đói bạn có thể nhảy lên - điều đó nghĩa là không biết tới toàn thể độ phức tạp của cuộc sống, cuộc sống của dục, yêu, hoạt động thẩm mĩ. Bạn vẫn bị bần cùng.
Điều tôi đang nói là sự kiện - bạn có thể đi và nhìn các sư Jaina; họ là những người thuần khiết, nhưng đần độn. Không ai có thể nói cái gì chống lại thuần khiết của họ được. Họ là thuần khiết, họ là chân thành, họ là nghiêm chỉnh nhưng họ đã chọn lối tắt. Họ đã cố hối lộ sự tồn tại và đạt tới nhà trước thời gian của họ. Người ta có thể về tới, nhưng người ta sẽ tới mà không trưởng thành, không chín chắn. Một kiểu ấu trĩ nào đó bạn sẽ thấy trong họ. Thuần khiết đấy, nhưng không chứng ngộ.
Bước thứ tư là hoạt động thể chất. Bạn có thể đi từ bước thứ tư lần nữa - từ bất kì điểm nào bạn cũng có thể đi tới cội nguồn, bạn có thể vứt bỏ cuộc hành trình của vòng tròn toàn bộ.
Hoạt động thể chất đã được hatha yoga sử dụng. Hatha yoga đã phát triển một khoa học toàn bộ về nó: cách di chuyển chỉ bằng hoạt động thể chất, bằng lực thể chất cực độ, tới cội nguồn.
Nhà hatha yoga là những người mạnh mẽ, họ có kiểm soát trên thân thể họ - không ai có thể tuyên bố có điều khiển tới mức đó. Họ có thể nằm dưới đất hàng tháng, thậm chí hàng năm.
Một thầy tu khổ hạnh ở Ai Cập đã ở dưới đất trong bốn mươi năm. Những người đã chôn ông ấy tất cả đều đã chết. Và ông ấy đã bảo họ: "Sau bốn mươi năm các ông phải mở nấm mồ của ta ra, phá lớp xi và mở cửa phòng ngầm. Và sau bốn mươi năm ta sẽ quay lại - vẫn sống."
Những người biết về ông ấy dần dần chết cả. Thực tế ông ấy đã bị quên mất. Chỉ trùng hợp ngẫu nhiên mà ai đó đã làm công trình nghiên cứu và đã nhìn trong những tờ báo cũ và ở đó ông ta tìm thấy tin này.
Ông ấy đã được đem đi chôn năm 1880. Và trong năm 1920 ông ấy được khám phá ra. Nấm mồ được mở ra - ông ấy vẫn sống. Và ông ấy sống thêm ba năm nữa sau điều đó; và ông ấy hoàn toàn mạnh khoẻ.
Nhiều trường hợp với các thầy tu khổ hạnh và nhà hatha yoga đã được biết tới: họ có thể uống bất kì loại thuốc độc nào và nó sẽ không trộn lẫn trong hệ thống của họ. Nó sẽ đi vào trong dạ dầy của họ và họ sẽ tống nó vào nước tiểu, nhưng nó sẽ không trộn lẫn ở đâu cả. Ảnh tia X đã được chụp và điều dường như là phép màu là chất độc đi qua nhưng không trộn lẫn với cái gì trong thân thể. Dường như có bảo vệ tinh tế quanh máu
Bằng sức mạnh ý chí vô cùng, bằng lực thể chất vô cùng, nhà hatha yoga đã đạt tới nhiều điều. Nhưng không cái gì về tâm linh cả, không cái gì của trưởng thành thực.
Nếu bạn nhìn vào khuôn mặt họ bạn sẽ thấy họ gần như chết. Nếu bạn nhìn vào mắt họ bạn sẽ không thấy tia sáng của thông minh, hiểu biết.
Hoạt động thể chất đôi khi có thể cho bạn một cảm giác, thoáng nhìn. Chạy nhanh, hoàn toàn bị cuốn hút vào việc chạy để cho toàn thể năng lượng đã trở thành việc chạy, bỗng nhiên bạn có thể có những thoáng nhìn về bản thể nguyên thuỷ. Đẹp. Đó là lí do tại sao nhiều người thế trở nên bị hấp dẫn tới các lực sĩ. Nó cho các thoáng nhìn.
Có những báo cáo rằng những người ở tiền tuyến trong chiến tranh đôi khi đạt tới những thoáng nhìn về nguồn gốc. Đó có thể là một trong những nguyên nhân của hấp dẫn của chiến tranh, bởi vì trong bạo hành, trong bạo hành sâu sắc, năng lực thể chất của bạn được dùng tới mức nhiều nhất. Và khi năng lực thể chất được dùng tới mức tối đa đột nhiên bạn thảnh thơi - trở lại trạng thái thứ nhất. Bạn trở thành như đứa trẻ.
Điều này đã từng là kinh nghiệm của tôi với nhiều lính. Tôi có nhiều tín đồ trong quân đội. Họ là những người hồn nhiên - hồn nhiên hơn những người ở chợ, hồn nhiên hơn doanh nhân, phẩm chất như trẻ con có trong họ bởi vì họ làm nhiều hoạt động thể chất tới mức toàn thể năng lượng bị hấp thu, họ không thể tinh ranh được. Ngay cả các tướng lĩnh cũng ngây thơ, đơn giản. Đó là lí do tại sao người lính có thể theo bất kì kiểu mệnh lệnh nào - cho dù lệnh ngu xuẩn. Nếu bạn bảo họ nhảy và chết, họ sẽ chết, bởi vì họ đã được huấn luyện tuân theo; họ sẽ không dành ý nghĩ thứ hai cho điều đó. Họ hệt như trẻ con.
Nhưng lần nữa vòng tròn là không đầy đủ. Bạn đã nhảy ra từ lưng chừng.
Sau bước thứ tư là bước thứ năm, dục. Nếu bạn thực sự đi sâu vào trong dục bạn sẽ có thoáng nhìn về tỏ ngộ satori, về đại định samadhi. Ngay giữa hoạt động thể chất và dục, nửa vòng tròn là đầy đủ - đó là lí do tại sao dục quan trọng thế. Giữa hoạt động vật lí và dục là hoàn thành một nửa.
Và có nhiều nguy hiểm hơn bây giờ bởi vì người ta có thể coi dục là toàn bộ, là tất cả, là mục đích. Nó có thể cho bạn vài thoáng nhìn. Nếu dục thực sự xảy ra, nếu bạn cho phép nó xảy ra, nếu bạn trở nên bị nó sở hữu, vậy bạn không làm nó, bạn bị nó sở hữu, năng lượng này đang làm cái gì đó, nhiều nhất bạn chỉ là khán giả, thế thì xảy ra cực thích, trạng thái phúc lạc sâu sắc. Điều đó là nguy hiểm bởi vì bạn có thể phạm sai lầm coi nó như mục đích. Nhiều người đã sai lầm coi nó là mục đích.
Rất ít người níu bám lấy bước thứ hai - khát, rất ít người; đã có vài giáo phái trên thế giới, những người đã cố gắng vẫn còn khát trong thời kì dài, đặc biệt trong sa mạc. Đã có vài giáo phái các sư đã cố gắng vẫn còn khát, cũng như nhịn ăn, để bắc đường trực tiếp với cội nguồn nguyên thuỷ, để rơi trở lại.
Thường xuyên hơn điều đó, đói đã được sử dụng. Trong mọi tôn giáo trên thế giới đều có các xu hướng, giáo phái sử dụng nhịn ăn.
Hoạt động thể chất cũng được dùng thậm chí còn nhiều hơn đói.
Mới vài ngày trước đây tôi đã đọc về một huấn luyện mới mà mọi ngày đang trở nên ngày một hấp dẫn hơn ở Mĩ: EST. Người này, người sáng lập của EST, Erhardt, buộc mọi người trong bốn, năm ngày ngồi cùng nhau trong hàng giờ - mười hai giờ, mười bốn giờ, mười sáu giờ, bạn thậm chí không được phép đi nhà vệ sinh; bạn phải ngồi; bạn chỉ được phép đi nhà vệ sinh vào thời gian đặc biệt - sáu giờ bạn sẽ phải tích nước tiểu trong bọng đái. Đó là sức mạnh ý chí cực kì, nó là đau đớn nhưng bạn phải kìm nó lại - nó là một loại hatha yoga - cho tới mười giờ, mười hai giờ, và thế rồi bỗng nhiên bạn được phép đi. Bóng đái thảnh thơi, và bạn có cảm giác thoải mái trên khắp thân thể bên trong và bên ngoài. Đây là thủ đoạn cũ. Các nhà hatha yoga đã từng làm nhiều thủ đoạn giống như điều đó. Bạn có thể đạt tới thoáng nhìn.
Nếu bạn nhịn ăn bạn phải dùng ý chí. Với quá nhiều hoạt động thể chất bạn phải dùng ý chí. Gurdjieff đã dùng hoạt động thể chất rất nhiều. Ông ấy nói với mọi người: Liên tục làm việc trong mười hai giờ cho tới khi bạn ngã gục - không phải là bạn dừng lại, bạn ngã ra, bạn không thể làm được gì thêm nữa, bạn thấy bản thân mình ngã ra; bạn không thể làm được gì, chân sẽ không chuyển động, chúng lảo đảo, và bạn chỉ là người quan sát và bạn không thể làm được cái gì bởi vì bạn đã làm bất kì cái gì có thể được làm và bạn ngã ra trên đất. Việc ngã đó sẽ cho thoáng nhìn đẹp.
Bất kì khi nào - đây là qui tắc - bất kì khi nào bạn bị cái toàn thể chiếm hữu và bản ngã của bạn không còn vận hành nữa, cái toàn thể vận hành - bạn có cảm giác đẹp; nhưng những cảm giác đẹp đó không phải là mục đích. Chúng là trò chơi để chơi, là sô cô la - không gì nhiều hơn; sô cô la trên con đường tâm linh. Tận hưởng chúng nhưng đừng níu bám lấy chúng, chúng không thể là thức ăn, chúng không nuôi dưỡng.
Bước thứ năm là nguy hiểm nhất bởi vì có tiềm năng nhất. Mật tông đã dùng điều thứ năm để bắc cầu qua lỗ hổng. Từ dục tới samadhi lỗ hổng này có thể được bắc cầu qua một cách rất dễ dàng. Nhưng dầu vậy nó không đầy đủ.
Nếu bạn đi ra ngoài dục thế thì một kiểu hoạt động khác nảy sinh trong bạn. Thông minh. Một loại thiên tư thoát ra. Bạn có thể quan sát điều này. Những người thông minh sâu sắc, bạn bao giờ cũng thấy là độc thân. Lí do là toàn thể năng lượng của họ đã bị hấp thu vào hoạt động tâm trí. Họ đạt tới cực thích của mình qua tâm trí. Đó là lí do tại sao trong khắp lịch sử những người đã đạt tới hoạt động tâm trí lớn, bạn sẽ thấy bao giờ cũng độc thân. Hay thậm chí nếu họ không độc thân, họ không mấy quan tâm tới dục.
Nhưng điều đó nữa cũng là thiên lệch. Không cần vứt bỏ dục. Dùng mọi thứ Thượng đế đã trao cho bạn đi. Nhưng đi tiếp. Làm nó thành một bước để đi thêm nữa.
Nếu bạn đi ra ngoài dục, chỉ thế thì lần đầu tiên thông minh của bạn bắt đầu vận hành tốt. Bạn có cái nhìn thấu vào mọi sự. Nhiều người níu bám lấy trạng thái đó. Họ trở thành các nhà thượng đế học, triết gia, nhà tư tưởng, nhà khoa học và họ nghĩ mục đích là được đạt tới. Mục đích vẫn chưa được đạt tới đâu.
Nếu bạn đi ra ngoài bước thứ sáu - hoạt động tâm trí - thế thì yêu được sinh ra. Thế thì trái tim bạn bắt đầu vận hành. Cùng năng lượng này đang chuyển động. Cùng năng lượng này mà đã lấy hơi thở đầu tiên, đã là đói, khát, trở thành dục, trở thành tâm trí bây giờ trở thành năng lượng của trái tim. Tình yêu nảy sinh. Nhưng yêu cũng không phải là mục đích.
Bạn có thể vẫn còn trong tình yêu, nó là hiện tượng đẹp, và bạn đã đi đủ xa - nó là bước thứ bẩy. Chỉ thêm chút nữa và vòng tròn sẽ đầy đủ.
Những con người của trái tim với bạn sẽ có vẻ rất tiến hoá: thánh Francis ở Asissi, và những người khác - với bạn họ có vẻ rất rất tiến hoá, bạn sẽ có cảm giác khác về bản thể họ, phẩm chất của họ sẽ khác. Nếu bạn tới gần họ bạn sẽ cảm thấy từ lực; họ sẽ có trường năng lượng, họ có thể hút bạn vào. Gần họ, trái tim riêng của bạn bắt đầu vận hành. Những người rất tiến hoá - nhưng dầu vậy tiến hoà này không đầy đủ.
Nếu bạn đi ra ngoài tình yêu thế thì hoạt động thẩm mĩ thực bắt đầu. Thế thì thơ ca nảy sinh trong bản thể bạn. Thế thì bạn lần đầu tiên có năng lực cảm âm nhạc. Thế thì lần đầu tiên bạn nhìn quanh và cái đẹp của tự nhiên được để lộ ra. Thế thì bạn lắng nghe hài hoà của vũ trụ, bản giao hưởng của các vì sao. Thế thì mọi ngôi sao bắt đầu trở thành ngày một đẹp hơn. Tầng tầng cái đẹp được hiển lộ ra. Mắt bạn có lực xuyên thấu. Bất kì chỗ nào bạn nhìn bạn đều đi sâu. Ngay cả trong tảng đá bạn cũng cảm thấy hoa nở. Nhưng điều này nữa cũng không phải là tận cùng. Nhiều người níu bám lấy điều này, và có nhiều cám dỗ bởi vì đây chính là bước cuối cùng. Mục đích ở ngay phía trước bạn. Và điều bao giờ cũng xảy ra là khi mục đích ở ngay phía trước bạn, người ta thảnh thơi, cảm thấy rằng người ta đã đạt tới. Nhưng chừng nào bạn còn chưa trở thành mục đích thì bạn vẫn chưa đạt tới. Ngôi đền có thể ở ngay trước bạn nhưng chừng nào bạn còn chưa trở thành một với thượng đế của ngôi đến, bạn vẫn chưa đạt tới.
Những người này, những người thẩm mĩ này, trở thành nhà huyền môn vĩ đại. Họ nói về cái đẹp của Thượng đế, họ đã trở thành những người Bauls, người điên về Thượng đế, người Sufis.... Đó là bước cuối cùng. Một bước thêm nữa - và bước đó là tâm linh.
Bước thứ chín này lại là bước đầu tiên, vòng tròn là đầy đủ. Lần nữa bạn bắt đầu thở nhưng không như đứa trẻ mà như hiền nhân.
Đứa trẻ thở một cách vô ý thức. Nó không biết cái gì đang xảy ra. Thượng đế đã đi vào trong nó nhưng nó không biết, nó không nghe thấy bước chân; nó ngủ say thế trong bụng mẹ, sâu thế trong bóng tối, nó đã không thấy cái gì. Làm sao nó có thể thấy được? Nó thậm chí không sống, nó vô ý thức.
Đứa trẻ thở trong vô ý thức. Hiền nhân thở một cách có ý thức. Ông ấy lại là đứa trẻ, tái sinh đã xảy ra. Bây giờ ông ấy thở nhưng ông ấy nhận biết. Đây là yoga của Phật anapana-sati. Đây là cách thức của Đạo: cách thở có ý thức.
Người ta quan sát. Người ta thảnh thơi trong bản thân mình và nhìn, nhìn vào việc thở, đi theo nó, từ khoảnh khắc sang khoảnh khắc: đi vào, đi ra; và có việc xảy ra đẹp đẽ. Khi bạn đi theo việc thở bạn lập tức trở nên bình thản và yên tĩnh. Bình lặng tới mức bạn chưa bao giờ biết tới trước đây. Quan sát. Nếu cho dù vài giây bạn quan sát việc thở bạn sẽ cảm thấy mình đang lắng đọng ở đâu đó. Việc định tâm xảy ra.
Việc thở đi xuống. Thế rồi có lỗ hổng việc thở dừng lại - một khoảng rất nhỏ. Trong lỗ hổng đó không có việc thở chỉ bạn là người quan sát duy nhất có - không cái gì được quan sát. Trong khoảnh khắc đó bỗng nhiên bạn biết tới bản thân mình.
Đây là những kĩ thuật của Vigyana Bhairava Tantra. Sách về các bí mật. Chúng được kể lại cho Parvati.
Thế rồi khi việc thở đi ra bạn lại đi theo; khi việc thở đi ra khỏi bạn thế thì lại có lỗ hổng rất tinh tế - việc thở dừng lại. Đối thể đã biến mất. Chỉ tâm thức còn. Duy nhất bạn. Duy nhất người thấy, nhân chứng. Bỗng nhiên bạn được phấn chấn. Điều này tiếp diễn. Dần dần việc thở trở thành hiện tượng bên ngoài. Bạn biết rằng mình hiện hữu. Liệu việc thở còn tiếp tục hay dừng lại không tạo ra khác biệt. Thế rồi bạn đi tới biết rằng bạn là vĩnh hằng, bất tử.
Người như vậy khi chết sẽ thấy hơi thở của mình đã rời bỏ mình và sẽ nhận biết quan sát nó. Người đó sẽ chết một cách có quan sát, và người chết cùng quan sát, không bao giờ chết. Người đó đã đi tới biết cái bất tử. Qua việc thở người đó đã khám phá ra nguyên tắc sống của cuộc sống. Việc thở chỉ ở tầng bên ngoài của nó, lớp vỏ bên ngoài, bây giờ người đó đã đi tới biết nội dung. Việc thở chỉ là bình chứa. Vòng tròn là đầy đủ. Và tôi ủng hộ cho toàn thể vòng tròn.
Đó là lí do tại sao nhiều lần tôi dường như là chống lại nhiều người tôn giáo. Bởi vì họ níu bám ở đâu đó. Họ đi xa thế là tốt, nhưng người ta phải đi toàn thể con đường. Người ta phải đi tới điểm cuối cùng từ đó không việc đi nào là có thể.
Jesus nói: "Chừng nào các ông còn chưa trở thành giống như trẻ con, các ông sẽ không vào vương quốc Thượng đế của ta" - tôi liên tục lặp đi lặp lại nó theo các nghĩa khác nhau. Những người như Jesus có đa nghĩa trong lời của họ. Chừng nào bạn còn chưa trở nên giống như trẻ con lần nữa, chừng nào bạn còn chưa thở lần nữa theo cách hoàn toàn khác, bạn sẽ không được phục sinh, bạn sẽ không được tái sinh. Và tái sinh này là mục đích; chính nghĩa, ý nghĩa của cuộc sống. Chừng nào bạn còn chưa đạt tới nó bạn vẫn bỏ lỡ cái gì đó cực kì lớn lao - và nó chỉ ngay góc này.
Và tôi ủng hộ cho vòng tròn. Đi tới chính tận cùng. Để vòng tròn có kết thúc tự nhiên. Đừng cố tìm lối tắt nào. Thế thì bạn sẽ giàu có - giàu như Lão Tử, giàu như Krishna, giàu như Phật. Bằng không bạn có thể đi đâu đó từ chỗ giữa - nhưng thế thì bạn sẽ không giàu.
Đừng láu cá với cuộc sống. Bạn không thể tinh ranh với cuộc sống được: mọi lối tắt đều là tinh ranh. Để cuộc sống có tiến trình tự nhiên của nó. Bạn theo nó, bạn không ép buộc nó.
Và bao giờ cũng nhớ rằng bất kì cái gì được thực hiện đều được thực hiện bởi cái toàn thể, bạn không là người làm. Nếu bạn có thể nhớ điều đó, thế thì hơi thở là cơn khát của người đó, là cơn đói của người đó, là dục của người đó, là tình yêu của người đó, là bất kì cái gì của người đó xảy ra, là cái chết của người đó. Và bạn vẫn còn hoàn toàn thuần khiết và hồn nhiên từ nó.
Cái toàn thể tiếp tục làm, bạn không là người làm. Đây là buông xuôi, buông xuôi bản ngã: Tôi không là người làm. Đây là toàn thể thông điệp của Gita: Để cái toàn thể làm, bạn không bước vào bởi vì bạn chỉ là rào chắn. Nếu bạn bước vào, bạn phạm tội. Đây là định nghĩa của tôi về tội lỗi: Nếu bạn nói tôi thở, đây là tội. Nếu bạn nói tôi yêu đây là tội. Nếu bạn nói ngài thở đây là đức hạnh. Nếu bạn nói ngài yêu, đây là đức hạnh. Và điều này không chỉ là lời nói, bạn phải cảm thấy nó trong tính toàn bộ của nó. Thế thì bạn không bị nặng gánh. Thế thì cánh phát triển trên bạn, bạn có thể bay. Thế thì sức hút trái đất không thể ảnh hưởng lên bạn. Sức hút chỉ có thể ảnh hưởng lên bản ngã.
Nếu ngài là người làm thế thì sao lo nghĩ? Thế thì bạn không trong bất kì vội vàng nào để đạt tới bất kì chỗ nào, thế thì bạn không có mục đích riêng tư, thế thì mục đích của ngài là của bạn, và bất kì chỗ nào ngài đi, ngài bao giờ cũng đúng bởi vì không thể có sai nào cho cái toàn thể. Cái toàn thể một mình hiện hữu.
Đây là vòng tròn của Đạo: từ hơi thở, hơi thở vô ý thức, tới hơi thở có ý thức.
Và nhấn mạnh của Lão Tử liên tục là ở chỗ bạn có thể thảnh thơi. Đó là lí do tại sao ông ấy ca ngợi kẻ yếu chứ không phải là kẻ mạnh, bởi vì kẻ mạnh không thể thảnh thơi được. Đó là lí do tại sao ông ấy liên tục ca ngợi nước chứ không phải đá, bởi vì nước tuôn chảy, và nước không có hình dạng của riêng nó.
Bất kì hình dạng nào được cái toàn thể cho, nước đều nhận hình dạng đó. Nó không mang tâm trí riêng. Nếu bạn để nó vào trong cốc nó trở thành hình dạng đó. Nếu bạn để nó vào trong chai nó lấy hình dạng đó. Nó không chống cự, nó không nói: "Tôi có hình dạng riêng của mình, anh đang làm gì với tôi? Đừng buộc tôi vào chai này!" Bất kỉ đâu bạn đổ nước vào, nó đều đi, lấy hình dạng đó. Nó là kẻ không kháng cự. Nó là bất bạo hành, không hung hăng. Nó không có tâm trí riêng của nó.
Nhưng tảng đá sao? Tảng đá có tâm trí của riêng nó. Nếu bạn muốn áp đặt nó, nó sẽ chống lại. Bạn sẽ phải tranh đấu, bạn sẽ phải cắt gọt nó, tranh đấu với nó, nhiều tranh đấu sẽ được cần tới - chỉ thế thì bạn mới có khả năng cho nó hình dạng. Nó có tâm trí riêng của nó. Nước là vô tâm trí. Đây là những biểu tượng.
Lão Tử nói: Giống như nước, đừng giống như đá, để cho bạn có thể làm đầy đủ vòng tròn. Di chuyển đi! Nếu Thượng đế là cơn đói bên trong bạn - ăn! Nếu Thượng đế cảm thấy buồn ngủ bên trong bạn - ngủ! Nếu Thượng đế cảm thấy yêu - yêu! Di chuyển cùng Thượng đế, bạn không chen vào con đường. Để mọi sự, cái toàn thể, có tiến trình riêng của nó. Bạn đơn giản theo nó. Ngay cả nói theo nó cũng không là tốt bởi tín đồ cũng có kháng cự nào đó. Đó là lí do tại sao Lão Tử nói ông ấy ủng hộ cho cái thấp hơn. Bạn đơn giản là một với nó.
Bây giờ đến lời kinh.
Dưới trời, mềm yếu, không chi hơn nước
thắng được vật cứng không chi hơn đó được
Không chi thay đó được.
Ông ấy cực kì yêu thích nước. Mọi phẩm chất của nước đều có nghĩa rất biểu tượng với Lão Tử; một: nó mềm, không có hình dạng riêng của nó.
Con người nên giống như nước, không hình dạng, không tâm trí, không ý thức hệ. Nếu bạn là người Hindu hay người Mô ha mét giáo, bạn giống đá. Nếu tôi hỏi bạn: "Bạn là ai?" và bạn nhún vai và nói: "Tôi không biết, tôi không biết làm sao tôi có thể là người Hindu hay tôi có thể là người Mô ha mét giáo" - hay. Cái nhún vai đó là hay. Bạn không có ý thức hệ nào, bạn giống như nước. Nếu bạn là người cộng sản hay người xã hội hay người phát xít, bạn giống như đá. Những người với ý thức hệ đều chết. Họ có niềm tin nào đó - một hình dạng. Và họ là người kháng cự. Người không có niềm tin, không ý thức hệ, không hình dạng, không thuộc vào nhà thờ nào, là tuôn chảy - như nước. Bất kì đâu người đó di chuyển, bất kì tình huống nào tới, người đó đáp ứng. Người đó bao giờ cũng đáp ứng trong hiện tại. Con người của ý thức hệ chưa bao giờ trong hiện tại: người đó phải nhìn vào ý thức hệ - phản ứng thế nào? Người đó phản ứng, người đó không đáp ứng. Người đó đã có tâm trí.
Nếu bạn hỏi người cộng sản bất kì câu hỏi nào, câu trả lời là được làm sẵn. Nó đã có đó. Người đó phải không nghĩ về nó. Thực tế người đó không trả lời bạn chút nào, câu trả lời đã có đó trước khi bạn nói với người đó. Người đó chỉ cho câu trả lời được làm sẵn, câu nói rập khuôn. Người đó đã học thuộc lòng nó. Nó không phải là hiện tượng có ý thức. Người đó không trong khoảnh khắc này. Người đó lặp lại như con vẹt. Người đó có thể lặp lại Tư bản luận Kapital hay Koran - chẳng khác biệt gì.
Người thực sự sống động mang tính đáp ứng. Người đó không có câu trả lời. Khi câu hỏi nảy sinh người đó đáp ứng cho câu hỏi - và câu trả lời được tạo ra. Thực tế người đó bị ngạc nhiên bởi câu trả lời cũng như bạn bị ngạc nhiên. Người đó chưa bao giờ biết nó! Bởi vì đã không có tình huống nào giống điều này trước đây. Người đó giống như nước. Nước là mềm.
Điều thứ hai: Nước bao giờ cũng chảy xuống chỗ thấp, 'hướng thấp', tìm, kiếm chỗ thấp, chỗ trũng. Điều đó nữa là rất rất quan trọng với Lão Tử. Ông ấy nói: "Đừng bao giờ cố đi lên, bởi vì thế thì có tranh đấu, bởi vì tất cả đều đang đi lên." Đừng bao giờ cố đi tới New Delhi bởi vì mọi người đều đi tới đó; sẽ có cạnh tranh, ghen tị, tranh đấu, vật lộn. Đi xuống thung lũng nơi không ai đi. Đừng giống như lửa, hãy giống như nước.
Lửa đi lên, nước đi xuống, nó bao giờ cũng đi tới đại dương, chỗ thấp nhất trên thế giới. Nó tìm chỗ thấp. Nếu bạn có thể tìm ra chỗ còn thấp hơn, lập tức nó bắt đầu chuyển động. Nó bao giờ cũng nhằm chỗ thấp nhất - tại sao? Bởi vì bạn càng chuyển tới chỗ thấp hơn bạn càng chuyển tới ít cạnh tranh hơn, ít bạo hành hơn, ít hung hăng hơn - và bạn không tranh. Một điều là chắc chắn: bạn không thể sống bản thân mình. Toàn thể năng lượng trở thành tranh đấu.
Các chính khách chưa bao giờ sống cuộc sống của họ. Họ không có thời gian nào, họ không có không gian nào họ không có năng lượng nào để sống cuộc sống của họ. Họ bao giờ cũng tranh đấu với người khác. Họ kết thúc khi tranh đấu.
Người muốn sống phải không bao giờ là chính khách. Nước là rất phi chính trị.
Giống như nước đi. Di chuyển tìm chỗ thấp nhất nơi không ai cạnh tranh, bởi vì không ai muốn đi tới đó. Thế thì bạn có thể thảnh thơi. Thế thì bạn có thể là bản thân mình. Và đó là vinh quang. Nếu bạn có thể là bản thân mình bạn sẽ trở thành thượng đế.
Bởi vì bạn là thượng đế, nó phải được phát hiện ra. Bạn đã có nó bên trong mình, bạn chỉ cần thời gian, không gian, thảnh thơi, thư nhàn để cho bạn có thể thảnh thơi trên bãi biến, nằm trần dưới mặt trời trên cát - và không lo nghĩ trong thế giới. Bởi vì bạn không là người thắp lửa, bạn không trong cạnh tranh nào. Đây là từ bỏ.
Không phải là bạn đi tới Himalays - bởi vì những người đi tới Himalaya, họ đang tìm kiếm các đỉnh. Và ngay cả trong Himalaya cũng có nhiều cạnh tranh. Các guru đang trong nhiều cạnh tranh: bởi vì ai đó có nhiều tín đồ hơn bạn, có rắc rối rồi; hay ai đó có đạo tràng lớn hơn bạn - thế thì có rắc rối. Ngay cả trong Himalaya cũng có chính trị.
Các sannyasin, sannyasin cũ, thực sự là chính khách về tâm linh. Họ di chuyển lên cao hơn. Cõi trời của họ là ở đó, cao trên trời! Và Lão Tử nói: Cõi trời của ta là ở đó - chỗ thấp, chỗ thấp nhất trên thế giới, nơi ta có thể là bản thân mình, không ai bận tâm tới ta và ta không bận tâm tới bất kì ai.
Đây là từ bỏ. Bạn có thể sống trong thế giới, thế thì không có vấn đề gì, nếu bạn chỉ biết không là kẻ cạnh tranh, bởi vì cạnh tranh là dành cho bản ngã. Với bản thể, với bản thể thực của bạn, không cần cạnh tranh; bạn đã là cái đó, cái cao nhất, cho nên sao bận tâm tới chiều cao?
Lão Tử nói điều này: Chỉ người kém cỏi, người có phức cảm tự ti, mới cố đạt tới các chiều cao.
Mọi chính khách đều chịu phức cảm tự ti. Họ cần trị liệu, trị liệu tâm lí. Họ cần nhiều việc lau sạch. Họ là người kém cỏi - sâu bên dưới họ chịu chứng tự ti. Để che giấu tự ti đó họ tranh đấu để đi lên cao. Khi họ đạt tới, họ trở thành thủ tướng và tổng thống, thế thì họ có thể nói với thế giới: "Ai nói rằng tôi kém cỏi. Trông đấy! Nếu tôi kém cỏi thế thì làm sao tôi có thể đạt tới chiều cao thế? Tôi cao siêu chứ."
Khao khát về cao siêu thuộc về người kém cỏi. Người cao siêu không bận tâm. Người cao siêu có thể đảm đương được việc kém cỏi - nhớ điều này. Người cao siêu có thể đảm đương được việc là kém cỏi bởi vì điều đó không tạo ra khác biệt, người đó cao siêu thế; người đó là cao siêu, không có vấn đề trở thành tổng thống một nước. Điều đó sẽ không thêm cái gì vào tầm cỡ của người đó; thay vì thế, nó có thể làm giảm giá trị người đó.
Nước có phẩm chất đó của việc đi xuống thấp. Và Lão Tử nói:
Dưới trời, mềm yếu, không chi hơn nước
thắng được vật cứng không chi hơn đó được.
Nước vượt qua. Đi và xem thác đổ. Đá cứng thế và nước mềm thế nhưng đá đã biến mất dần dần. Chúng đã trở thành cát.
Các nhà khoa học nói rằng trong vòng bẩy nghìn năm thác của Niagara sẽ biến mất, bởi vì mọi đá sẽ biến mất. Nước đang cắt đá liên tục. Trong vòng bẩy nghìn năm sẽ không có thác bởi vì sẽ không có đá. Toàn thể dấu vết núi sẽ biến mất. Đá không thể tin được điều đó - làm sao điều đó xảy ra! Nước, yếu thế - và dầu vậy nó vẫn cắt sâu.
Yếu cũng có sức mạnh tinh tế trong nó. Và bạn cũng biết điều này nếu bạn có chút ít tính quan sát, bạn có thể thấy trong cuộc sống cách nó xảy ra.
Đàn bà là yếu, đàn ông là cứng rắn, nhưng bao giờ đàn bà cũng thắng và đàn ông thua. Bao giờ cũng vậy. Và ngay cả người vĩ đại như Napoleon, và những người như thế, họ đều trở thành như trẻ con trước người đàn bà của họ.
Josephine, vợ của Napoleon, không thể tin được làm sao người này có thể thắng được nhiều trận chiến thế. Cô ấy đã viết trong một bức thư: Điều đó đơn giản không thể nào tin được bởi vì Napoleon này không là gì cả! Trận chiến cuối cùng trong đó Napoleon bị thất bại, ông ấy đã bị thất bại bởi vì Josephine, bởi vì khoảnh khắc ông ấy rời khỏi nhà cô ấy nói "Không!" Chỉ để xem ông ấy sẽ làm gì. Và khi người đàn bà đã nói Không, làm sao Napoleon có thể đi được? Thế là ông ấy phải ở lại. Ông ấy tới mặt trận muộn một giờ. Bởi vì ông ấy thường lập kế hoạch cho cả trận chiến vào một ngày, ngày đó ông ấy đã không thể lập kế hoạch được cho nó, ai đó khác phải lập kế hoạch cho nó - và ông ấy đã bị thất bại vào ngày đó. Ông ấy bị trễ - ông ấy chưa bao giờ trễ trong đời mình, đây là lần đầu tiên. Thực tế đấy không phải là Napoleon bị thất bại, đó là người đàn bà đã có chiến thắng vào hôm đó. Cô ấy nói: "Không, em nói, Không!"
Tại sao đàn bà trở nên mạnh thế? Yếu là bí mật của họ, họ yếu như nước. Lúc ban đầu bạn nói: "Họ có thể làm gì?" Bạn như đá. Nhưng đến cuối cùng bạn biết, bạn đã trở thành như cát. Mọi ông chồng đều dần dần bị chuyển đổi thành chồng sợ vợ. Điều đó là tự nhiên! Nếu nó đã không xảy ra cho bạn, cái gì đó là sai. Và không cái gì sai trong nó.
Người ta kể rằng, đó là một câu chuyện cổ, có lần Akbar đã hỏi một người trí huệ, Birbal: "Ông nghĩ gì? Thỉnh thoảng tôi trở nên lo nghĩ. Mọi người trong triều đình của tôi đều có vẻ sợ vợ. Thậm chí không có đến một người bạo dạn sao?" Birbal nói: "Khó đấy, nhưng chúng ta sẽ cố tìm ra một người."
Tất cả họ đều là đàn ông bạo dạn, họ có thể bỏ mạng sống của mình trong một khoảnh khắc nếu điều đó được ra lệnh. Bạo dạn của họ không bị hoài nghi theo bất kì cách nào. Birbal đã thu xếp; ông ấy nói: "Ngày mai các ông đi tới quyết định rằng các ông sẽ khẳng định chân lí. Bất kì ai nói dối sẽ đi tới giá treo cổ. Nghĩ kĩ về điều đó đi: nhà vua muốn biết chân lí liệu các ông có sợ vợ mình hay không."
Tất cả họ đều tới. Nhà vua hỏi: "Những ai sợ vợ đi sang phải còn những ai không sợ, chỉ họ mới còn ở bên trái." Mọi người đều chuyển sang phải trừ mỗi một người nhỏ bé. Ngay cả Akbar cũng không thể tin được rằng người này, người mà ông ấy chưa bao giờ nghĩ có thể là người bạo dạn... Nhưng ít nhất thấy rằng một người có đó, ông ta nói: "Ta sung sướng bởi vì ta đã nghĩ rằng ngay cả một người cũng sẽ không có ở đó." Người đó nói: "Đợi đã! Xin bệ hạ đừng sung sướng sớm thế. Khi thần về vợ thầy nói: 'Đừng đứng vào đám đông!' Đó là lí do tại sao thần đứng ở đây."
Điều đó là tự nhiên - nguyên tắc nữ tính thắng. Và Lão Tử ủng hộ tất cả cho nguyên tắc nữ tính. Tại sao đàn bà thắng? Cô ấy mềm mại thế. Thực tế cô ấy chưa bao giờ tranh đấu, cô ấy thuyết phục. Cô ấy không tranh đấu trực tiếp, tranh đấu của cô ấy là rất gián tiếp và tinh tế. Nếu cô ấy muốn nói Không, cô ấy sẽ không nói Không một cách trực tiếp, nhưng theo cả nghìn lẻ một cách toàn thể bản thể của cô ấy sẽ nói Không. Theo cách cô ấy để đĩa xuống bàn cô ấy sẽ nói Không, theo cách cô ấy di chuyển - váy cô ấy sẽ tạo ra tiếng động và nói Không. Cô ấy sẽ không nói Không, cô ấy sẽ nói Có, nhưng toàn thể con người cô ấy sẽ khẳng định cái Không. Và khi nó tinh tế thế thì làm sao đánh bại được nó? Nếu bạn yêu người đàn bà bạn đã bị thua rồi.
Và điều tốt là cái cứng bị thua và cái mềm thắng bởi vì đó là khả năng duy nhất cho Thượng đế thắng trong thế giới.
Quỉ phải giống như đá. Cứng. Thượng đế phải mềm. Thực tế ở phương Đông chúng ta chưa bao giờ nghĩ về Thượng đế như cha, chúng ta đã từng nghĩ Thượng đế như mẹ. Sáng suốt đó là đẹp: Thượng đế không nên được nghĩ như cha bởi vì thế thì - nguyên tắc nam tính là cứng. Ngài nên được nghĩ như mẹ, nữ tính. Thượng đế mẹ dường như tốt hơn Thượng đế cha bởi vì cách thức của ngài cũng rất tinh tế.
Ngài thuyết phục bạn tới ngài, ngài chưa bao giờ ép buộc bạn. Bạn chưa bao giờ gặp ngài ở bất kì đâu và dầu vậy bạn vẫn liên tục đi tìm ngài. Bạn chưa bao giờ đương đầu với ngài bởi vì điều đó sẽ là quá cứng. Ở ngay trước mắt bạn như tảng đó, tảng đá Himalaya, không, điều đó sẽ không tốt. Ngài đi theo bạn như hương thơm tinh tế. Bạn chưa bao giờ đương đầu với ngài. Bạn sẽ không bao giờ đi tới đối diện với ngài. Bạn sẽ thấy ngài sâu trong khuấy động của trái tim bạn. Bạn sẽ không thấy ngài như cơn bão, ngài tới như làn gió thoảng tinh tế. Chỉ những người rất tinh tế mới có khả năng cảm thấy nó. Ngài tới như đoá hoa.
Ở Ấn Độ chúng ta đã làm hình ảnh của Thượng đế trong đá. Điều đó đáng không nên làm. Để bù lại chúng ta đi và đặt hoa trước nó. Đoá hoa tựa thượng đế nhiều hơn là đá. Thực tế ảnh đá nên biến mất khỏi thế giới. Hoa là đủ! Để hoa - và điều đó trở thành thượng đế. Thượng đế giống như hương thơm không giống như nước hoa Pháp đâu, mạnh thế và hắc thế, không, nhưng rất tinh tế im lặng, không hung hăng. Chỉ thỉnh thoảng khi bạn được hoà điệu, bạn cảm thấy nó; bạn bỏ lỡ nó lặp đi lặp lại. Nó là âm nhạc của im lặng.
Dưới trời, mềm yếu, không chi hơn nước
thắng được vật cứng không chi hơn đó được
Không chi thay đó được
Mềm thắng cứng, Yếu thắng mạnh.
Dưới trời không ai không biết,
Nhưng không ai có thể làm được.
Biết nó là rất khó. Hiểu nó là có thể; biết nó, khó. Tri thức là quá thô. Nếu bạn đi tới biết nó, bạn sẽ bỏ lỡ nó. Nhưng bạn có thể hiểu nó - điều tôi gọi là hiểu biết ngầm ẩn là có thể. Nếu bạn quan sát cuộc sống không theo bất kì cách nào cố biết nó....
Có khác biệt. Nếu nhà khoa học tới khu vườn này ông ta sẽ di chuyển một cách hung hăng, không phải là ông ta sẽ hung hăng, nhưng ông ta sẽ di chuyển một cách hung hăng. Mắt ông ta sẽ có hung hăng, ông ta sẽ nhìn hoa, cây, để xuyên thấu vào bí mật của chúng, để biết tính trần trụi của chúng, để biết chúng là gì. Khoa học thích cưỡng đoạt. Nó không thích tình yêu. Ông ta sẽ cắt xén, mổ xẻ, ông ta sẽ cố xuyên vào bí mật một cách cưỡng bức.
Thế rồi tới nhà thơ hay hoạ sĩ hay nhạc sĩ. Ông ấy di chuyển, nhưng di chuyển của ông ấy là khác toàn bộ. Ông ấy di chuyển tất nhiên có quan sát - đó là mảnh đất linh thiêng, ở gần hoa là ở gần ngôi đền, ở gần cây sống động là ở gần Thượng đế. Đó là mảnh đất linh thiêng - ông ấy di chuyển rất thận trọng, ông ấy có tính quan sát tỉnh táo, nhưng ông ấy không cưỡng đoạt, ông ấy không nhảy lên và hung hăng, ông ấy chờ đợi, chờ đợi với cảm nhận sâu sắc. Nếu thực vật phải cho cái gì đó ông ấy sẵn sàng, ông ấy sẽ nhận nó với lòng biết ơn sâu sắc; nhưng nếu thực vật không sẵn lòng, để nó là vậy. Thế thì không cái gì có thể được thực hiện. Nhạc sĩ, hoạ sĩ vũ công, nhà thơ, chờ đợi trong cảm nhận: Nếu bạn có cái gì đó cho tôi, nếu bạn cảm thấy rằng tôi xứng đáng với nó, thực vật này, thế thì tôi sẽ nhận nó trong lòng biết ơn sâu sắc; nhưng nếu bạn cảm thấy tôi không xứng đáng, điều đó cũng được. Không cái gì có thể được làm, tôi bất lực. Ông ấy chờ đợi như người ăn xin. Không giống như người ăn xin Ấn Độ, bởi vì họ rất hung hăng, việc ăn xin của họ là rất bạo hành. Không, ông ấy xin như người ăn xin nếu bạn gọi Phật là người ăn xin - vâng, chúng ta đã gọi ông ấy là khất sĩ bhikkhu, người ăn xin, Mahavir nữa, họ cũng là người ăn xin với phẩm chất hoàn toàn khác, với cao quí hoàn toàn khác.
Họ không hung hăng - họ sẽ tới nhà bạn, họ sẽ đứng đó trước nhà bạn, nếu bạn cho thì được, họ biết ơn; nếu bạn không cho, thế nữa họ cũng biết ơn. Lòng biết ơn của họ không khác biệt bởi việc cho hay không cho của bạn. Họ cám ơn bạn, họ cầu nguyện cho bạn, họ đi!
Giống điều đó, giống như một khất sĩ bhikkhu, tay người đó chìa ra, trái tim người đó mở ra, sẵn sàng nhận - nhưng không lấy. Thế thì tự nhiên hiển lộ bí ẩn của nó.
Điều đó không phải là tri thức, tri thức là từ quá thô. Nó là hiểu biết ngầm ẩn. Nó giống với tình yêu hơn là giống tri thức. Bạn yêu một người, thế thì bạn biết một người. Việc yêu trở thành một loại biết. Nhớ lấy - một loại; không đích xác. Nó không thể có tính khoa học được, nó không thể có tính toán học được, nó không thể có tính logic được: một loại, một kiểu. Bạn biết sâu sắc, tim qua tim, nhưng bạn không thể nói đây là tri thức. Nó sẽ là từ quá khinh suất. Bạn biết bởi vì bạn yêu.
Lão Tử nói: Dưới trời không ai không biết, nhưng không ai có thể làm được.
Không ai biết nó, không ai có thể thực hành nó, bởi vì thực hành một hiểu biết ngầm ẩn sâu đến thế là điều không thể được. Thực hành là thô. Bạn có thể sống nó, bạn không thể thực hành nó. Bạn có thể biết nó như hiểu biết, bạn có thể sống nó, bạn không thể thực hành được nó. Con người thực của hiểu biết đơn giản sống hiểu biết của mình, người đó không thực hành.
Mọi người hỏi tôi: Khi nào thầy thiền? Tôi không thiền. Tôi không thể ngu xuẩn đến thế! Thiền nghĩa là thực hành. Làm sao bạn có thể thực hành được nó? Bạn có thể là nó nhưng bạn không thể thực hành được nó. Mọi người hỏi tôi: Thầy cầu nguyện thế nào? Tôi chưa bao giờ cầu nguyện cả. Tôi sống lời cầu nguyện của tôi, tôi không cầu nguyện. Lời cầu nguyện là cách sống của tôi, cách sống của tôi là lời cầu nguyện của tôi. Nó không tách rời.
Nếu bạn hiểu, bạn sống nó. Nếu bạn biết, thế thì bạn phải thực hành nó, bởi vì tri thức không biến đổi. Bạn biết cái gì đó sao? - thế thì tâm trí hỏi: Làm sao làm nó bây giờ?
Mọi tri thức chung cuộc đều trở thành công nghệ, đó là lí do tại sao khoa học đã trở thành công nghệ ở phương Tây. Mọi tri thức chung cuộc đều trở thành công nghệ bởi vì chỉ bằng việc biết, chẳng cái gì xảy ra. Đầu tiên bạn biết, thế rồi bạn hỏi: "Làm sao làm nó?"
Chẳng hạn, Einstein đã khám phá ra lí thuyết về năng lượng nguyên tử đâu đó năm 1905. Lí thuyết này đã đầy đủ. Nhưng thế rồi các nhà khoa học bắt đầu hỏi: Làm sao làm nó? Trong trừu tượng nó đã đầy đủ, lí thuyết đã tuyệt đối logic và được chứng minh như một lí thuyết, nhưng làm sao thực hành nó? Phải mất bốn mươi năm để tạo ra bom nguyên tử và phá huỷ Nagasaki; thế thì nó trở thành công nghệ. Tri thức mất bốn mươi năm để trở thành công nghệ. Nhiều điều nữa được biết nhưng chúng sẽ cần thời gian để trở thành công nghệ.
Mọi khoa học dần dần đều được đưa về công nghệ. Tôn giáo chưa bao giờ trở thành công nghệ, không thể trở thành công nghệ được, bởi vì nó không phải là tri thức. Bạn hiểu.... chính việc hiểu là biến đổi; bạn được biến hoá, biến đổi, bạn không còn như cũ nữa! Bạn nhìn, bạn quan sát, bạn hiểu điều nào đó - chính điều đó đã làm thay đổi phẩm chất con người bạn. Bây giờ bạn sống khác đi. Không thực hành nào là có thể. Thực hành về những điều nhỏ bé là có thể, những điều lớn lao không thể được thực hành. Lời cầu nguyện là điều lớn lao. Tình yêu là điều lớn lao - không thể có 'bí quyết' về nó. Thiền là cái cuối cùng, cực điểm. Thượng đế. Làm sao bạn có thể thực hành được Thượng đế? Bạn có thể trở thành, nhưng bạn không thể thực hành. Và bạn có thể trở thành bởi vì bạn đã hiện hữu - chỉ chút ít hiểu biết.... Bạn đang đứng trong bóng tối; chỉ chút ít ánh sáng, chút ít chói sáng và mọi thứ thay đổi.
Lão Tử nói bạn không thể biết được nó, bạn không thể thực hành được nó, nhưng, hiền nhân này nói:
Dám nhận lấy bụi bặm của nước,
Mới có thể làm được chủ xã tắc.
Người đi vào chỗ thấp nhất là hiền nhân, và người nhận vào mình toàn thể trách nhiệm của toàn thể bóng tối của thế giới, người trở thành như một Jesus - người đó gìn giữ thế giới này. Thế giới không được gìn giữ bởi chính khách, họ là những kẻ giả vờ; thế giới được gìn giữ bởi rất ít người, những người thậm chí có thể không được bạn biết tới, bởi vì ngay cả để biết tới họ cũng là khó, họ sống bình thường thế; họ bị lạc sâu trong rừng của thế giới, bạn có thể không biết tới họ.
Có câu chuyện trong Kinh Thánh, chuyện ngụ ngôn hay. Có một thị trấn tên là Sodom. Từ thị trấn đó mới có từ sodomy - đồng dục nam. Mọi người đã trở nên rất hư hỏng. Đủ mọi loại suy đồi dục thịnh hành. Mọi người đồng dục, mọi người làm tình với con vật - toàn thể thị trấn đều bị hư hỏng. Thượng đế quyết định phá huỷ thị trấn này. Nhưng có một khó khăn: có một người tốt trong thị trấn. Chừng nào người tốt này còn chưa thể được thuyết phục rời bỏ thị trấn, thị trấn không thể bị phá huỷ.
Các thần được phái tới thuyết phục người tốt này: "Xin ông rời khỏi thị trấn. Bởi vì ông mà thị trấn không thể bị phá huỷ." Nhưng người tốt này lại khó thuyết phục. Ông ta nói: "Tôi được cần tới ở đây! Tôi phải đi đâu? Những người này ốm yếu, những người này suy đồi, cuộc sống của họ khổ sở, họ sống trong địa ngục - tôi được cần ở đây. Và tôi chịu trách nhiệm cho những người này! Bởi vì họ không biết còn tôi biết - đó là lí do tại sao tôi có trách nhiệm. Trông đấy!" ông ấy nói. "Bởi vì họ không biết, làm sao các ông có thể bảo họ chịu trách nhiệm được? Họ đang làm mọi thứ một cách không chủ ý. Họ hoàn toàn quên lãng, dốt nát, không nhớ điều họ đang làm. Họ dường như người say. Tôi là người duy nhất biết cái gì đang xảy ra, và nếu tôi đi, thế thì ai sẽ cứu họ? Tôi chịu trách nhiệm với họ."
Cho nên tương truyền là người tốt này đã được thuyết phục theo cách rất tinh ranh. Người ta nói với ông ấy: "Có thị trấn khác, Gomorrah, nơi mọi người thậm chí còn biến chất hơn. Xin ông đi tới đó." Cho nên khi người này đi tới Gomorrah, Gomorrah và Sodom cả hai đều bị phá huỷ. Bởi vì ông ấy mới đi nửa chừng.
Thế giới được gìn giữ bởi vài người vài người có thuần khiết kết kinh, có hồn nhiên trẻ thơ - nhưng họ cảm thấy có trách nhiệm. Bởi vì họ nhận biết.
Tương truyền rằng khi Phật đạt tới niết bàn, nhà tối thượng cuối cùng, cửa đã mở, có lễ hội lớn, bởi vì trong hàng thế kỉ và hàng thế kỉ trôi qua thế rồi chỉ một người tới và đi vào trong những cái cổng đó. Nhưng Phật không vào. Ông ấy đứng ngay tại cổng, lưng quay về phía cổng. Họ lo nghĩ, họ hỏi: "Sao ông đứng đó? Cửa mở rồi và chúng tôi đã từng chờ đợi ông và có nhiều lễ hội và nhiều tưng bừng - Vào đi! Là khách!"
Phật tương truyền đã nói: "Làm sao ta có thể vào được? Cả thế giới đang khổ. Ta sẽ đứng đây chừng nào người cuối cùng còn chưa đi qua, đi vào trong điều tối thượng. Ta sẽ phải đợi - Ta sẽ là người cuối cùng, ta cảm thấy có trách nhiệm. Ta nhận biết, và họ không nhận biết cho nên họ không thể chịu trách nhiệm, nhưng ta chịu trách nhiệm."
Bạn càng trở nên nhận biết bạn càng trở nên có trách nhiệm hơn, bạn càng cảm nhiều hơn, bạn càng trở thành việc giúp đỡ hơn - không phải là bạn bắt đầu phục vụ mọi người đâu, nhưng toàn thể cuộc sống của bạn trở thành phục vụ. Không phải là bạn đang làm cái gì đó cho họ do bất kì nghĩa vụ nào. Không, bạn đơn giản hoàn thành nhận biết riêng của mình.
Dám nhận lấy sự không may của nước
Mới có thể làm vua thiên hạ.
Những người đó là vua thực, những người không được lịch sử biết tới. Lịch sử liên tục nói về những vua giả, vua dối. Lịch sử còn chưa trở thành hiện tượng đích thực bằng không nó sẽ nói về Phật, Lão Tử, nó sẽ nói về Kabir và Krishna và Christ, nó sẽ nói về Mohammed và Mahavir, nó sẽ không nói về Napoleon, Hitler, Mao Trạch Đông, Stalin, nó sẽ không nói về những người này.
Những người này chỉ là kẻ gây hại, họ là những người gây tai hại. Họ giống như bệnh tật, họ phải bị khử bỏ. Bởi vì họ, trái đất là địa ngục.
Nhưng lịch sử liên tục nói về họ, và mọi đứa trẻ đều bị làm biến chất bởi lịch sử: nói về những người ngu xuẩn, đần độn, điên, thần kinh, suy đồi, và không nói về những người đã đạt tới bản thân mình. Họ là vua thực của thế giới.
Lời ngay nghe trái ngược.
Hết quyển “Đạo – Ba Kho Báu” - Quay về Mục lục – Quay về Mục lục Toàn tập
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét