CHƯƠNG 2. TỰ DO CÓ GIÁ TRỊ HƠN - OSHO
Câu hỏi thứ nhất:
Osho kính yêu, tình yêu trong tôi phụ thuộc vào thế giới bên ngoài. Đồng thời tôi thấy điều thầy nói về việc phải hoàn toàn ở bên trong. Điều gì xảy ra cho tình yêu nếu không có gì và không có ai thừa nhận và nếm trải nó? Thầy là ai nếu không có đệ tử?
Điều gì xảy ra cho tình yêu nếu không ai thừa nhận nó?
Thầy là ai nếu không có đệ tử?
Điều đầu tiên: Có hai loại tình yêu... C.S. Lewis đã chia tình yêu thành hai loại: "tình yêu-nhu cầu" và "tình yêu-ban tặng". Abraham Maslow cũng chia tình yêu thành hai loại. Loại thứ nhất ông ấy gọi là "tình yêu-khiếm khuyết" và loại thứ hai ông ấy gọi là "tình yêu-hiện hữu". Phân biệt này là có ý nghĩa và cần phải được hiểu.
Tình yêu-nhu cầu hay tình yêu-khiếm khuyết phụ thuộc vào người khác; nó là tình yêu non nớt. Trong thực tế nó không phải là tình yêu thực sự, nó là nhu cầu. Bạn sử dụng người khác, bạn dùng người khác như phương tiện; bạn khai thác, bạn thao túng, bạn chi phối. Nhưng người khác bị thu lại, người khác gần như bị phá huỷ. Và đích xác cũng điều này được người kia thực hiện. Người đó cố gắng thao túng bạn, chi phối bạn, sở hữu bạn, sử dụng bạn. Việc dùng người khác thật là điều rất phi tình nghĩa, cho nên nó chỉ có vẻ giống tình yêu; nó là đồng tiền giả. Nhưng đây là điều xảy ra cho gần chín mươi chín phần trăm mọi người, bởi vì bài học đầu tiên về tình yêu mà bạn học được là trong tuổi thơ của mình.
Đứa trẻ được sinh ra, nó phụ thuộc vào người mẹ. Tình yêu của nó hướng về người mẹ là tình yêu-khiếm khuyết: nó cần người mẹ, nó không thể tồn tại nếu không có mẹ. Nó yêu mẹ bởi vì mẹ là cuộc sống của nó. Trong thực tế, không có tình yêu, nó sẽ yêu bất kì người đàn bà nào - bất kì ai bảo vệ nó, bất kì ai giúp nó tồn tại, bất kì ai đáp ứng cho nhu cầu của nó. Người mẹ là một loại thức ăn mà nó ăn. Nó không chỉ nhận sữa từ người mẹ, nó còn nhận cả tình yêu nữa - và đó cũng là một nhu cầu.
Hàng triệu người vẫn còn ngây thơ trong các kiếp sống của mình, họ chưa bao giờ trưởng thành. Họ lớn về tuổi tác, nhưng họ chẳng bao giờ trưởng thành trong tâm trí mình; tâm lí của họ vẫn còn hoang sơ, chưa chín chắn. Họ bao giờ cũng cần tình yêu, họ khao khát tình yêu như thức ăn.
Con người trở nên chín chắn vào lúc người đó bắt đầu yêu thay vì cần. Người đó bắt đầu tràn trề, chia sẻ; người đó bắt đầu cho. Nhấn mạnh là hoàn toàn khác biệt. Với loại tình yêu đầu, nhấn mạnh nhằm vào cách để được nhiều hơn. Với loại tình yêu thứ hai, nhấn mạnh nhằm vào cách cho - làm sao cho nhiều hơn và làm sao cho không điều kiện. Đây là trưởng thành, chín chắn, xảy đến cho bạn.
Người chín chắn cho. Chỉ người chín chắn mới có thể cho được, bởi vì chỉ người chín chắn mới có điều đó. Thế thì tình yêu là không phụ thuộc, thế thì bạn có thể yêu dù có người kia hay không. Thế thì tình yêu không phải là quan hệ, nó là trạng thái.
Điều gì sẽ xảy ra nếu mọi đệ tử biến mất và chỉ còn mình tôi ở đây? Bạn nghĩ sẽ có gì thay đổi ư? Điều gì xảy ra khi một bông hoa nở trong rừng sâu mà không có ai tán thưởng nó, không ai biết đến hương thơm của nó, không ai buông ra lời bình luận và nói "đẹp lắm"; không ai thưởng thức cái đẹp của nó, vui vẻ của nó, không ai chia sẻ - điều gì xảy ra cho bông hoa đó? Nó chết ư? Nó đau khổ ư? Nó trở nên hoang mang ư? Nó tự tử ư? Nó vẫn tiếp tục nở hoa đấy, nó đơn giản cứ nở hoa. Nó đâu có phân biệt gì; dù có ai đó đi qua hay không cũng chẳng can hệ gì. Nó vẫn cứ lan toả hương thơm theo gió, nó cứ cúng dường vui vẻ của mình cho Thượng đế, cho cái toàn thể.
Nếu tôi một mình, thế nữa tôi cũng sẽ yêu như khi tôi đang ở cùng bạn. Không phải bạn là người tạo ra tình yêu của tôi. Nếu bạn tạo ra tình yêu của tôi thì một cách tự nhiên, khi bạn ra đi, tình yêu của tôi cũng sẽ ra đi. Bạn không kéo tình yêu của tôi ra mà tôi đang trút nó lên bạn: đó là tình yêu ban tặng, đó là tình yêu hiện hữu.
Và tôi cũng không thực sự đồng ý với C.S. Lewis và Abraham Maslow bởi vì tình yêu đầu tiên mà họ gọi là "tình yêu" thì lại không phải là tình yêu, nó là nhu cầu. Làm sao nhu cầu lại có thể là tình yêu được? Tình yêu là thứ xa hoa. Nó là thừa thãi, nó có nhiều cuộc sống đến độ bạn không biết phải làm gì với nó, cho nên bạn chia sẻ. Nó có nhiều bài ca trong lòng bạn đến mức bạn phải hát chúng lên; dù có ai lắng nghe hay không cũng chẳng quan hệ gì. Nếu không ai nghe, thế thì bạn cũng vẫn cứ phải hát nó, bạn vẫn cứ phải nhảy điệu vũ của mình.
Người khác có thể được nó, người khác có thể bỏ lỡ nó, nhưng khi có liên quan tới bạn thì nó vẫn tuôn chảy, nó vẫn tràn ngập. Dòng sông đâu chảy vì bạn, chúng vẫn chảy dù bạn có đó hay không. Chúng không chảy vì cơn khát của bạn, chúng không chảy vì cánh đồng khô hạn của bạn; chúng đơn giản chảy ở đó. Bạn có thể làm dịu cơn khát của mình, bạn có thể lỡ, điều đó tuỳ vào bạn. Dòng sông không thực sự chảy vì bạn, dòng sông chỉ chảy thôi. Ngẫu nhiên bạn có thể lấy nước tưới cho cánh đồng, ngẫu nhiên bạn có thể lấy được nước cho nhu cầu của mình.
Thầy là dòng sông, đệ tử là ngẫu nhiên. Thầy tuôn chảy; bạn có thể dự phần, bạn có thể tận hưởng, bạn có thể chia sẻ hiện hữu của thầy. Bạn có thể được tràn ngập bởi thầy, nhưng thầy không dành cho bạn; thầy không tuôn chảy cho bạn nói riêng, thầy đơn giản tuôn chảy. Nhớ lấy điều này. Và điều này tôi gọi là tình yêu chín chắn, tình yêu thực sự, tình yêu đích thực, tình yêu đúng đắn.
Khi bạn phụ thuộc vào người khác, bao giờ cũng khổ. Khoảnh khắc bạn phụ thuộc, bạn bắt đầu cảm thấy khổ, bởi vì phụ thuộc là nô lệ. Thế rồi bạn bắt đầu trả thù theo cách tinh tế, bởi vì người bạn phải phụ thuộc vào đã trở thành có quyền trên bạn. Không ai thích bất kì ai có quyền trên mình, không ai muốn bị phụ thuộc, bởi vì phụ thuộc giết chết tự do. Và tình yêu không thể nở hoa trong phụ thuộc được, tình yêu là hoa của tự do; nó cần không gian, nó cần không gian tuyệt đối. Người khác phải không được can thiệp vào đó. Đấy là điều rất tế nhị.
Khi bạn phụ thuộc, chắc chắn người kia sẽ chi phối bạn, và bạn sẽ cố chi phối người kia. Đó là tranh đấu cứ diễn ra giữa cái gọi là những người yêu nhau: họ là những kẻ thù thân thiết, liên tục đánh nhau. Chồng và vợ - họ đang làm gì? Yêu thương rất hiếm hoi, đánh nhau là qui tắc; yêu thương là ngoại lệ. Và họ cố chi phối nhau bằng đủ mọi cách; ngay cả qua tình yêu họ cũng cố chi phối. Nếu chồng đòi hỏi vợ, vợ từ chối, cô ấy bị miễn cưỡng, cô ấy rất khổ sở. Cô ấy cho, nhưng rất miễn cưỡng; cô ấy muốn bạn vẫy đuôi quanh cô ấy. Và điều cũng tương tự xảy ra cho chồng. Khi vợ thấy cần và đòi hỏi chồng, chồng nói rằng anh ta mệt. Có quá nhiều việc ở văn phòng - "thực sự quá tải" - và anh ta muốn đi ngủ.
Tôi đã đọc bức thư do Mulla Nasruddin viết cho vợ.
Nghe xem...
Gửi người vợ yêu mến vô cùng của anh,
Trong năm qua anh đã thử làm tình với em 365 lần, trung bình một lần một ngày, và sau đây là danh sách các lí do em nêu ra để bác bỏ anh:
Sai tuần, 11 lần
Làm trẻ con thức giấc, 7 lần
Trời nóng quá, 15 lần
Trời lạnh quá, 3 lần
Quá mệt, 19 lần
Quá muộn, 16 lần
Quá sớm, 9 lần
Giả vờ ngủ, 33 lần
Cửa sổ mở, hàng xóm có thể nghe thấy, 3 lần
Đau lưng, 16 lần
Đau răng, 2 lần
Đau đầu, 6 lần
Không trong tâm trạng, 31 lần
Trẻ con quấy, có thể khóc, 18 lần
Xem phim muộn, 15 lần
Bùn bẩn, 8 lần
Mỡ trên mặt, 4 lần
Quá say, 7 lần
Quên đến hiệu hoá dược, 10 lần
Khách thăm ngủ phòng bên, 7 lần
Tóc mới làm, 28 lần
"Đấy là tất cả những gì anh nghĩ tới ư?" 62 lần
Em thân yêu, em có nghĩ rằng chúng ta có thể cải thiện bản danh sách này cho năm sau không?
Chồng thân yêu của em, Mulla Nasruddin
Có nhiều cách thao túng, nhiều cách làm cho người khác phải khao khát - để làm cho người đó càng ngày càng đói hơn đến mức người đó trở thành ngày càng bị phụ thuộc.
Một cách tự nhiên, đàn bà thường có khả năng ngoại giao về phụ thuộc này hơn đàn ông, bởi vì đàn ông vốn đã có quyền. Anh ta không cần tìm những cách thức tinh tế và tinh ranh để có quyền, anh ta đã có quyền rồi. Anh ta quản lí tiền bạc - đó là quyền của anh ta. Anh ta khoẻ hơn về sức vóc - đó là quyền của anh ta. Suốt trong nhiều thế kỉ anh ta đã huấn luyện tâm trí của đàn bà rằng anh ta có quyền hơn và cô ấy không có quyền. Trong mọi cách thức anh ta bao giờ cũng cố tìm ra người đàn bà bao giờ cũng kém hơn anh ta. Đàn ông không muốn lấy đàn bà có giáo dục hơn anh ta, bởi vì thế thì quyền lực bị lâm nguy. Anh ta không muốn lấy đàn bà cao hơn mình, bởi vì đàn bà cao có vẻ hơn anh ta. Đàn ông không muốn lấy đàn bà quá nhiều trí tuệ, vì thế thì cô ấy sẽ tranh cãi, và luận cứ thì có thể phá huỷ quyền lực. Đàn ông không muốn lấy đàn bà rất nổi tiếng, vì thế thì anh ta sẽ trở thành thứ yếu. Và suốt trong nhiều thế kỉ đàn ông bao giờ cũng tìm đàn bà trẻ hơn anh ta. Tại sao? Tại sao vợ không thể già hơn bạn? Cái gì sai đây? Nhưng người đàn bà già hơn bạn sẽ nhiều kinh nghiệm hơn; điều đó phá huỷ quyền thế.
Cho nên đàn ông bao giờ cũng đi tìm đàn bà kém hơn, kém hơn theo mọi cách. Đó là lí do tại sao đàn bà bị mất chiều cao. Không có lí do nào cho họ để phải thấp bé hơn đàn ông, không có một chút lí do nào cả; họ phải mất chiều cao chỉ bởi vì đàn bà nhỏ hơn bao giờ cũng được đàn ông chọn lựa. Dần dà mọi thứ ăn sâu vào tâm trí họ đến mức họ mất chiều cao. Họ mất cả trí thông minh bởi vì đàn bà thông minh không được cần tới; đàn bà thông minh là điều kì dị. Bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng trong thế kỉ này chiều cao của họ đang tăng lại. Và bạn sẽ ngạc nhiên ... ngay cả xương của họ cũng trở nên lớn hơn, bộ khung xương của họ đang trở nên lớn hơn. Mới chỉ có trong vòng năm chục năm nay... đặc biệt là ở Mĩ. Còn trí óc của họ cũng phát triển và trở nên lớn hơn nó thường thế; xương sọ của họ đang trở nên to dần ra. Với ý tưởng tự do, ước định sâu sắc nào đó đã bị phá bỏ.
Đàn ông có quyền cho nên anh ta không cần phải rất láu lỉnh, không cần phải rất quanh co. Đàn bà không có quyền. Khi bạn không có quyền, bạn phải ngoại giao hơn - đó là thay thế. Cách duy nhất họ có thể cảm thấy quyền thế là họ được cần tới, là ở chỗ đàn ông liên tục cần họ. Đây không phải là tình yêu, đây là mặc cả. Và họ vẫn đang liên tục mặc cả về giá, đấy liên tục là cuộc vật lộn.
C.S. Lewis và Abraham Maslow chia tình yêu ra làm hai. Tôi không chia thành hai. Tôi nói rằng loại thứ nhất chỉ là cái tên, đồng tiền giả, nó không phải thực. Chỉ có loại tình yêu thứ hai mới là tình yêu.
Tình yêu xảy ra chỉ khi bạn chín chắn. Bạn trở nên có khả năng yêu chỉ khi bạn là người trưởng thành. Khi bạn biết rằng tình yêu không phải là nhu cầu mà là sự tràn ngập - tình yêu hiện hữu hay tình yêu ban tặng - thế thì bạn cho vô điều kiện.
Loại thứ nhất, cái gọi là tình yêu, bắt nguồn từ nhu cầu sâu xa của con người cần tới người khác, trong khi tình yêu ban tặng hay tình yêu hiện hữu, thì tuôn chảy hay tràn ngập từ người chín chắn sang người khác do thừa thãi; người ta bị ngập lụt với nó. Bạn có nó và nó bắt đầu chuyển vận xung quanh bạn, giống như khi bạn thắp sáng ngọn đèn, các tia sáng bắt đầu lan toả vào trong bóng tối. Tình yêu là sản phẩm phụ của hiện hữu. Khi bạn hiện hữu, bạn có hào quanh của tình yêu quanh mình; khi bạn không hiện hữu, bạn không có hào quang đó quanh mình. Và khi bạn không có hào quang đó quanh mình, bạn xin người khác cho bạn tình yêu.
Chúng ta nhắc lại điều đó: Khi bạn không có tình yêu, bạn phải yêu cầu người khác đem nó cho bạn, bạn là kẻ ăn mày. Và người kia cũng đang yêu cầu bạn đem nó đến cho người đó. Bây giờ, hai kẻ ăn mày chìa tay ra cho nhau, cả hai đều hi vọng rằng người kia có nó... lẽ tự nhiên cả hai cuối cùng đều cảm thấy tiêu tan hi vọng và cả hai đều cảm thấy bị lừa.
Bạn có thể hỏi bất kì người chồng và bất kì người vợ nào, bạn có thể hỏi bất kì người yêu nào, cả hai người đều cảm thấy bị lừa. Chính phóng chiếu của bạn là ở chỗ cho rằng người kia có nó. Nếu bạn có phóng chiếu sai lầm, người kia có thể làm gì được về điều đó? Phóng chiếu của bạn đã bị tan vỡ; người kia tỏ ra không theo phóng chiếu của bạn; có thế thôi. Nhưng người kia không có nghĩa vụ phải chứng tỏ bản thể mình theo trông đợi của bạn.
Còn bạn đã lừa người kia... đó là cảm giác của người kia, bởi vì người kia đang hi vọng rằng tình yêu sẽ tuôn chảy từ bạn. Các bạn cả hai đều hi vọng tình yêu sẽ tuôn chảy từ người kia, và cả hai lại trống rỗng. Làm sao tình yêu có thể xảy ra được? Nhiều nhất các bạn có thể cùng khổ với nhau. Trước đây bạn đã quen khổ một mình, tách biệt; nay bạn có thể cùng nhau khổ. Và nhớ, bất kì khi nào hai người cùng khổ với nhau, đấy không phải là phép cộng đơn giản, đấy là phép nhân.
Một mình bạn cảm thấy nản lòng, bây giờ bạn cảm thấy cùng nản lòng. Một điều tốt về nó là: bây giờ bạn có thể trút trách nhiệm vào người kia - rằng người kia gây ra khổ cho bạn. Đấy là một điểm tốt. Bạn có thể cảm thấy dễ chịu, rằng "Chẳng có gì sai với mình cả... tại người kia... Phải làm gì với mụ vợ như vậy - cáu kỉnh, càu nhàu?" Người ta phải bị khổ. "Phải làm gì với lão chồng như thế? - xấu xí, keo kiệt" Bây giờ bạn có thể trút trách nhiệm lên người kia; bạn đã tìm ra cái bung xung. Nhưng khổ vẫn còn, lại nhân lên nữa.
Bây giờ đây là ngược đời: người đã từng yêu chẳng còn tình yêu gì nữa, đó là lí do tại sao họ lại yêu nhau. Và bởi vì họ không còn tình yêu nữa nên họ không thể cho được. Thêm một điều nữa: người chưa chín chắn bao giờ cũng yêu người chưa chín chắn khác, bởi vì chỉ họ mới có thể hiểu được ngôn ngữ của nhau. Người chín chắn yêu người chín chắn, người chưa chín chắn yêu người chưa chín chắn.
Bạn có thể tiếp tục đổi chồng hay vợ mình cả nghìn lẻ một lần, nhưng bạn sẽ lại tìm thấy cùng kiểu đàn bà và cùng nỗi khổ: được lặp lại dưới những dạng khác, nhưng vẫn cùng nỗi khổ được lặp lại - bao giờ cũng gần như nhau. Bạn có thể đổi vợ, nhưng bạn đâu có thay đổi. Bây giờ ai định chọn người vợ khác đây? Bạn sẽ chọn. Chọn lựa sẽ lại nảy sinh từ chưa chín chắn của bạn. Bạn sẽ chọn kiểu đàn bà tương tự lần nữa.
Vấn đề cơ bản của tình yêu là trước hết phải trở nên chín chắn; thế thì bạn sẽ tìm ra người bạn tình chín chắn, thế thì những người chưa chín chắn sẽ không hấp dẫn được bạn chút nào. Sự việc giống hệt thế này. Nếu bạn hai nhăm tuổi, bạn không thể yêu đứa bé hai tuổi được ... bạn không thể phải lòng nó được. Đích xác giống như vậy, khi bạn là người chín chắn về mặt tâm lí, tâm linh, bạn không yêu đứa bé con. Điều đó không xảy ra, nó không thể xảy ra được. Bạn có thể thấy rằng điều đó là vô nghĩa.
Trong thực tế người chín chắn không bị đổ vì tình, người đó đi lên trong tình yêu. Từ đổ không hợp lắm. Chỉ những người chưa chín chắn mới đổ vì tình, họ loạng quạng và đổ vì tình. Bằng cách nào đó họ đang xoay xở và đứng lên. Họ không thể xoay xở và đứng lên được - họ tìm thấy người đàn bà và rồi họ bị người đó bỏ đi, họ tìm thấy người đàn ông và rồi họ bị người đó bỏ đi. Họ bao giờ cũng chỉ chực ngã xuống đất và bò. Họ không có xương sống, không có trục sống ... họ không có sự toàn vẹn để đứng riêng một mình.
Người chín chắn có sự toàn vẹn để tồn tại một mình. Và khi người chín chắn đem cho tình yêu, người đó cho mà không có điều gì gắn với nó: người đó đơn giản cho. Và khi người chín chắn cho tình yêu, người đó cảm thấy biết ơn là bạn đã nhận tình yêu của người đó, không có điều ngược lại. Người đó không trông đợi bạn phải biết ơn về điều đó - không, không chút nào, người đó thậm chí còn không cần đến cả lời cám ơn của bạn. Người đó cám ơn bạn vì bạn đã chấp nhận tình yêu của người đó.
Và khi hai người chín chắn yêu, một trong những ngược đời vĩ đại nhất của cuộc sống xảy ra, một trong những hiện tượng đẹp đẽ nhất xảy ra: họ cùng nhau nhưng vậy mà cực kì một mình, họ cùng nhau nhiều đến mức họ gần như là một. Nhưng tính một của họ không phá huỷ tính cá nhân của họ; trong thực tế, nó lại tôn cao tính cá nhân: họ trở thành cá nhân nhiều hơn. Hai người chín chắn yêu nhau sẽ giúp lẫn nhau để trở thành tự do hơn. Không có chuyện chính trị bên trong, không có ngoại giao, không có nỗ lực chi phối. Làm sao bạn có thể chi phối người bạn yêu được? Nghĩ về điều đó mà xem.
Chi phối là một loại ghen ghét, giận dữ, thù hằn. Làm sao bạn thậm chí có thể nghĩ đến việc chi phối người bạn yêu? Bạn sẽ thích thấy người này được tự do hoàn toàn, độc lập hoàn toàn; bạn sẽ cho người ấy nhiều tính cá nhân hơn. Đó là lí do tại sao tôi gọi nó là điều ngược đời lớn nhất: họ cùng nhau nhiều đến mức họ gần như là một, nhưng dầu vậy trong tính một đó họ vẫn là các cá nhân. Tính cá nhân của họ không bị xoá bỏ đi; chúng đã trở thành được nâng cao hơn. Người kia đã làm phong phú thêm cho chúng chừng nào còn có liên quan tới tự do.
Người chưa chín chắn khi yêu đương phá huỷ tự do của nhau, tạo ra tù túng, làm thành nhà tù. Người chín chắn trong tình yêu giúp lẫn nhau được tự do; họ giúp lẫn nhau phá huỷ mọi loại tù túng. Và khi tình yêu tuôn chảy với tự do, có cái đẹp. Khi tình yêu tuôn chảy với phụ thuộc, có cái xấu.
Nhớ lấy, tự do có giá trị cao hơn tình yêu. Đó là lí do tại sao ở Ấn Độ, điều tối thượng chúng ta gọi là moksha. Moksha nghĩa là tự do. Tự do có giá trị cao hơn tình yêu. Cho nên nếu tình yêu đang phá huỷ tự do thì nó không có giá trị. Tình yêu có thể bị vứt bỏ, tự do phải được giữ lấy; tự do có giá trị cao hơn. Và không có tự do, bạn chẳng bao giờ hạnh phúc cả, điều đó là không thể được. Tự do là ước muốn bản năng của từng đàn ông, từng đàn bà - tự do hoàn toàn, tự do tuyệt đối.
Cho nên bất kì cái gì đưa tới phá huỷ tự do, người ta đều bắt đầu ghét nó. Bạn không ghét người đàn ông bạn yêu sao? Bạn không ghét người đàn bà bạn yêu sao? Bạn có ghét; điều đó là cái xấu cần thiết, bạn phải dung thứ nó. Vì bạn không thể một mình được nên bạn phải xoay xở để ở với ai đó, và bạn phải điều chỉnh theo đòi hỏi của người kia. Bạn phải dung thứ, bạn phải chịu đựng họ.
Tình yêu, là tình yêu thực sự, phải là tình yêu hiện hữu, tình yêu ban tặng. Tình yêu hiện hữu nghĩa là trạng thái yêu. Khi bạn đã về tới nhà, khi bạn đã biết mình là ai, tình yêu nảy sinh trong sự hiện hữu của bạn. Thế thì hương thơm sẽ toả ra và bạn có thể đem nó cho người khác.
Làm sao bạn có thể đem cho cái gì đó mà bạn không có?
Để cho được nó, yêu cầu cơ bản đầu tiên là phải có nó.
Bạn hỏi: "Tình yêu trong tôi phụ thuộc vào thế giới bên ngoài..." Thế thì đấy không phải là tình yêu; hay nếu bạn muốn chơi chữ như kiểu C.S. Lewis và A.H. Maslow, gọi nó là tình yêu-nhu cầu, tình yêu-khiếm khuyết. Nó cũng tựa như việc gọi bệnh tật là bệnh-sức khoẻ - điều ấy là vô nghĩa, nó mâu thuẫn ngay trong lời nói. Tình yêu-khiếm khuyết là mâu thuẫn trong lời nói. Nhưng nếu bạn quá gắn bó với từ tình yêu thì cũng được; bạn có thể gọi nó là tình yêu-khiếm khuyết hay tình yêu-nhu cầu.
"Đồng thời tôi thấy điều thầy nói về hoàn toàn bên trong ..."
Không, bạn chưa thể thấy nó được. Bạn nghe tôi, bạn hiểu điều đó về mặt trí tuệ, nhưng bạn chưa thể thấy được nó. Trong thực tế tôi đang nói ngôn ngữ này còn bạn hiểu theo ngôn ngữ khác. Tôi đang hô lên ở bình diện này còn bạn thì lắng nghe ở bình diện khác. Vâng, tôi đang dùng cùng những từ như bạn dùng, nhưng tôi không giống bạn cho nên làm sao tôi có thể cho những từ đó cùng nghĩa như bạn cho chúng được? Về mặt trí năng bạn có thể hiểu và đó sẽ là hiểu lầm.
Mọi hiểu biết trí tuệ đều là hiểu lầm. Tôi kể cho bạn một vài giai thoại.
Một người Pháp đến thăm Ireland vào một toa xe lửa, trong toa đã có hai người Ireland đều là du khách thương mại. Một người nói với người kia, "Vừa mới đây anh đã ở đâu?"
Câu trả lời vọng ra, "Chắc chắn, tôi chẳng vừa mới tới Kilmary và bây giờ tôi tới Kilpatrick. Còn anh thì sao?"
Người kia trả lời, "Tôi đã tới Kilkenny và Kilmichael còn bây giờ tôi tới Kilmore."
Người Pháp lắng nghe với sự kinh hoàng. "Toàn bọn côn đồ giết người!" anh ta nghĩ rồi xuống luôn ga sau.
Bây giờ bạn hãy nghe: Kil-mary (giết mary), Kil-kennt (giết Kenny), Kil-michael (giết Michael) và Kil-more ((giết nhiều người nữa). Giết nhiều nữa ... người Pháp phải kinh hoàng. "Toàn bọn côn đồ giết người!"
Cái gì đó hoàn toàn giống như thế này vẫn cứ xảy ra. Tôi nói điều gì đó, bạn hiểu điều gì đó khác. Nhưng điều đó là tự nhiên; tôi không lên án nó, tôi đơn giản làm cho bạn nhận biết về nó.
Có ba đứa trẻ, một đứa tên là Rắc-rối, một đứa tên là Kiểu-cách, và đứa kia tên là Lo-lấy-việc-của-ông. Người bố là triết gia cho nên ông ta đặt cho chúng các cái tên rất có ý nghĩa. Bây giờ ta sẽ thấy rất nguy hiểm khi đặt tên người bằng các cái tên có nghĩa...
Rắc-rối bị lạc, cho nên Kiểu-cách và Lo-lấy-việc-của-ông tới đồn cảnh sát. Lo-lấy-việc-của-ông nói với Kiểu-cách, "Bây giờ em đợi ở đây bên ngoài," và nó đi vào đồn.
Bên trong nó nói với viên cảnh sát tại bàn, "Bạn cháu bị lạc."
Viên cảnh sát nói, "Tên cháu là gì?" "Lo-lấy-việc-của-ông."
"Cháu nói kiểu cách gì thế?" viên cảnh sát nói. "Ở ngoài trên bậu cửa ấy."
"Cháu định gây rắc rối à?" "Vâng, chú có thấy nó không?"
Điều này cứ tiếp diễn. Tôi nói rằng chừng nào bạn còn chưa hoàn toàn bên trong mình, tình yêu sẽ không tuôn chảy. Tất nhiên bạn hiểu các lời này, nhưng bạn cho những lời này ý nghĩa riêng của mình. Khi tôi nói, "Chừng nào bạn còn chưa hoàn toàn bên trong mình ..." tôi không đề nghị lí thuyết, tôi không triết lí chút nào; tôi đơn giản chỉ ra sự kiện của cuộc sống. Tôi đang nói: Làm sao bạn có thể cho được nếu bạn không có? Làm sao bạn có thể tràn ngập khi bạn trống rỗng? Và tình yêu là sự tràn ngập. Khi bạn có nhiều hơn bạn cần, chỉ thế thì bạn mới có thể cho; do đó nó là tình yêu ban tặng.
Làm sao bạn có thể cho món quà khi bạn không có? Điều này bạn nghe và bạn hiểu, nhưng thế thì vấn đề nảy sinh bởi vì việc hiểu mới là ở mặt trí tuệ. Nếu nó thấm nhuần vào bản thể bạn, nếu bạn đã thấy tính sự kiện của nó, thế thì câu hỏi sẽ không nảy sinh. Thế thì bạn sẽ quên hết mọi mối quan hệ phụ thuộc của mình và bạn sẽ bắt đầu làm việc với bản thể riêng của mình: lau sạch, chùi sạch, làm cho cốt lõi bên trong của bạn được tỉnh táo hơn, nhận biết hơn; bạn sẽ bắt đầu làm việc theo cách đó. Và bạn càng bắt đầu cảm thấy rằng bạn đang đi tới sự toàn bộ nào đó thì bạn sẽ càng thấy rằng tình yêu đang phát triển dần bên cạnh, nó là sản phẩm phụ.
Tình yêu là vận hành của việc là toàn bộ... thế thì câu hỏi sẽ không có đó. Nhưng câu hỏi lại có đó, cho nên bạn chưa thấy được sự kiện. Bạn đã lắng nghe về nó như một lí thuyết và bạn đã hiểu nó, bạn đã hiểu logic của nó. Việc hiểu logic là chưa đủ, bạn sẽ phải nếm trải nó nữa.
"Tình yêu trong tôi phụ thuộc vào thế giới bên ngoài. Đồng thời tôi thấy điều thầy nói về việc phải hoàn toàn ở bên trong. Điều gì xảy ra cho tình yêu nếu không có gì và không có ai thừa nhận nó và nếm trải nó?"
Nó không cần được nhận biết: nó không cần thừa nhận, nó không cần xác nhận, nó không cần ai nếm trải nó. Việc thừa nhận của người khác chỉ là điều ngẫu nhiên, đấy không phải là bản chất của tình yêu; tình yêu sẽ cứ tuôn chảy. Không ai nếm trải nó, không ai thừa nhận nó, không ai cảm thấy hạnh phúc, thích thú vì nó - tình yêu sẽ cứ tuôn chảy, bởi vì chính trong tuôn chảy đó bạn cảm thấy cực kì phúc lạc, bạn cảm thấy cực kì sung sướng.
Chính trong tuôn chảy đó, khi năng lượng của bạn tuôn chảy... Bạn đang ngồi trong căn phòng rỗng không và năng lượng đang tuôn chảy và trút đầy căn phòng rỗng không bằng tình yêu của bạn. Không có ai ở đó cả - bức tường sẽ không nói "cám ơn bạn" - không ai thừa nhận, không ai nếm trải nó. Nhưng điều đó không thành vấn đề chút nào.
Năng lượng của bạn toả ra, chảy ra... bạn sẽ cảm thấy hạnh phúc. Bông hoa thấy hạnh phúc khi hương thơm toả ra theo gió; dù gió có biết về điều đó hay không thì cũng không thành vấn đề.
Và bạn hỏi: "Thầy là ai nếu không có đệ tử?"
Tôi vẫn là tôi đây. Dù đệ tử có đó hay không, điều đó chẳng can hệ gì; tôi không phụ thuộc vào bạn. Và toàn bộ nỗ lực của tôi ở đây chỉ là để cho bạn cũng có thể trở thành độc lập với tôi.
Tôi ở đây để đem lại cho bạn tự do. Tôi không muốn áp đặt bất kì điều gì lên bạn, tôi không muốn làm què quặt bạn theo bất kì cách nào; tôi muốn bạn chỉ là chính bạn. Rồi một ngày sẽ xảy ra là bạn độc lập với tôi, bạn sẽ có thể thực sự yêu tôi - không trước điều đó.
Tôi yêu bạn. Tôi không thể đừng được điều đó. Vấn đề không phải là liệu tôi có yêu bạn hay không, tôi đơn giản yêu mến các bạn. Nếu các bạn không có ở đây, thính phòng Trang Tử này vẫn tràn ngập tình yêu của tôi; không có gì khác biệt cả. Những cây cối này vẫn đón nhận tình yêu của tôi, những chim chóc này vẫn cứ đón nhận tình yêu của tôi. Và cho dù như tất cả mọi cây cối và chim chóc có biến mất đi, điều đó cũng chẳng tạo ra cái gì khác biệt; tình yêu vẫn cứ tuôn chảy. Tình yêu hiện hữu, cho nên tình yêu tuôn chảy.
Tình yêu là năng lượng động, nó không thể tù đọng được. Nếu ai đó cùng chia sẻ, tốt. Nếu không ai chia sẻ, điều ấy nữa cũng tốt. Thượng đế đã nói gì với Moses... bạn có nhớ không? Khi Moses gặp Thượng đế, tất nhiên Thượng đế trao cho ông ta vài thông điệp để chuyển lại cho đồng bào của ông ta.
Và Moses là người Do thái thực sự, ông ta đã hỏi, "Thưa Thượng đế, xin ngài nói cho tôi về tên ngài! Người dân xứ tôi sẽ hỏi, "Ai trao cho ông những thông điệp này?" - họ sẽ hỏi tên của Thượng đế. "Cho nên tên của Thượng đế là gì?"
Và Thượng đế nói, "Ta là cái ta đang là. Ông cứ về gặp người dân của mình và nói rằng 'Ta là cái ta đang là' nói như vậy. Đó là thông điệp từ 'Ta là cái ta đang là.'"
Nghe có vẻ vô lí nhưng điều đó cực kì có ý nghĩa: Ta là cái ta đang là. Thượng đế không có tên, không có định nghĩa, chỉ là sự hiện hữu.
Câu hỏi thứ hai
Osho kính yêu, tôi không đi đâu cả. Tại sao cần bản đồ? Cứ ở đây bây giờ không đủ rồi sao?
Vâng, không có mục tiêu và không đâu mà đi cả. Còn bản đồ thì chẳng cần thiết nếu bạn đã hiểu tôi. Nhưng bạn đã không hiểu tôi và bản đồ là cần thiết. Và nhu cầu về bản đồ không phải bởi vì có mục tiêu, không phải là để đi đâu đó mà bản đồ được cần tới; bản đồ được cần tới bởi vì bạn đã đi đâu đó và bạn phải quay lại ở đây bây giờ. Nó không được cần để đi đâu đó, nhưng bạn đã mơ mộng rằng bạn đã đi đâu đó; bản đồ là cần để quay về nhà. Bạn đã đi lạc đường, bạn đã đi vào trong tưởng tượng của mình, trong ham muốn của mình, trong tham vọng của mình; bạn không nhìn vào bản thân mình. Bản thể bạn đang ở sau lưng bạn và bạn đang chạy ra xa. Bản đồ là cần thiết để nhìn lại, để gặp gỡ bản thể bạn, để gặp với chính bạn.
Nhưng nếu bạn hiểu tôi - rằng ở đây và bây giờ là tất cả những cái đang hiện hữu - bạn có thể đốt bản đồ, bạn có thể vứt bỏ bản đồ; thế thì bản đồ không còn cần cho bạn nữa. Với người đã về tới nhà, bản đồ không còn cần thiết nữa. Nhưng đừng đốt bản đồ chừng nào bạn còn chưa về tới nhà.
Có bức tranh nổi tiếng về thiền sư đốt kinh phật. Ai đó hỏi ông ta, "Thưa thầy, thầy đang làm gì vậy? Thầy bao giờ cũng dạy về các kinh này, thầy bao giờ cũng bình giảng và suy ngẫm về những kinh này - sao thầy lại đốt chúng đi?
Còn thiền sư cười vang và nói, "Bởi vì ta đã về đến nhà cho nên không cần tới bản đồ nữa."
Nhưng bạn không nên đốt chúng trừ phi và chừng nào bạn về đến nhà. Bạn mang bản đồ: nó có nghĩa khi bạn đang ở xa; khi bạn đã về đến nhà bạn vứt nó đi. Nếu bạn vứt nó trước khi về tới nhà bạn sẽ gặp nguy hiểm.
Vâng, ở đây và bây giờ còn đầy đủ hơn - không chỉ có đủ, còn hơn việc đủ - nó là tất cả những cái đang có đó. Nhưng bạn lại không ở đây bây giờ, cho nên tất cả những bản đồ này đều cần thiết để đưa bạn về nhà. Bạn chưa đi đâu thực sự cả, nhưng bạn đang mơ rằng bạn đã đi đâu đó. Những bản đồ này cũng là những bản đồ mơ. Nhớ lấy, những bản đồ này đều là những bản đồ mơ; những bản đồ này đều giả như luân hồi của bạn, như thế giới của bạn.
Bản kinh tối thượng không có lời trong nó. Người Sufi có một cuốn sách, Sách về các Sách. Nó đơn giản rỗng không, không một lời được viết trong nó. Suốt trong nhiều thế kỉ, nó đã được truyền từ bậc thầy nọ sang bậc thầy kia, truyền tay từ thầy qua đệ tử, và đã được gìn giữ hết sức trân trọng. Đó là tột đỉnh trong kinh sách. Kinh Veda không hay được như vậy, Kinh Thánh không hay được đến vậy vì điều gì đó đã được viết ra ở đó. Cuốn Sách về các Sách thực sự mang giá trị vô biên, nhưng liệu bạn có đọc được nó không? Khi lần đầu tiên ở phương Tây người Sufi muốn nó được xuất bản, không nhà xuất bản nào sẵn sàng in cả. "Cái gì vậy? Chẳng có gì để xuất bản cả!" họ sẽ nói vậy. "Nó chỉ là cuốn sách rỗng không. Xuất bản nó để làm gì?"
Tâm trí phương Tây có thể hiểu được lời, mực đen trên giấy trắng; nó không thể thấy được giấy trắng một cách trực tiếp. Trang giấy trắng không tồn tại cho tâm trí phương Tây, chỉ có mực đen. Mây tồn tại cho tâm trí phương Tây, không có bầu trời: tâm trí tồn tại cho đầu óc phương Tây, không có tâm thức. Nội dung tồn tại, nhưng họ đã hoàn toàn quên mất bình chứa.
Ý nghĩ giống như mực đen trên giấy trắng; ý nghĩ chỉ là thông điệp được viết ra. Khi ý nghĩ biến mất, bạn sẽ trở thành cuốn Sách về các Sách - rỗng không. Nhưng đó chính là tiếng nói của Thượng đế.
Bạn nói: "Tôi không đi đâu cả. Tại sao cần bản đồ? Cứ ở đây bây giờ không đủ sao?"
Chính bởi vì bạn hỏi câu hỏi này mà bạn vẫn còn cần tới bản đồ: câu hỏi là câu hỏi về bản đồ. Nếu bạn đã hiểu tôi, không còn câu hỏi nào nữa. Thế thì cái gì có đó để được hỏi? Bạn có thể hỏi gì về ở đây và bây giờ? Mọi việc hỏi đều là hỏi về các mục tiêu ở đâu đó khác, lúc khác chỗ khác.
Câu hỏi thứ ba:
Osho kính yêu, tôi đã xây dựng gia đình hai mươi năm nay thế mà cảm giác "Tại sao cô ấy không thể nào hiểu nổi?" vẫn cứ có đó. Và thế rồi tôi chưa bao giờ thấy cô ấy trong đời mình, và thế rồi tôi lại thấy mình đang trong tuần trăng mật, và rồi... Tâm trí tôi trở nên điên rồ!
Tâm trí bao giờ cũng trở nên điên rồ - đó là cách thức của tâm trí. Tâm trí là một luồng, nó liên tục thay đổi; nó không là một cho bất kì hai khoảnh khắc kế tiếp nào, mỗi khoảnh khắc lại một khác. Vâng, khoảnh khắc này bạn cảm thấy rằng bạn chưa từng gặp vợ mình trong cả cuộc đời, bạn chưa hề gặp cô ấy, mặc dầu bạn đã sống cùng cô ấy cả hai mươi năm ròng. Khoảnh khắc khác bạn lại thấy mình đang trong kì trăng mật - bạn đã thấy vẻ đẹp của cô ấy, vẻ duyên dáng của cô ấy, vui vẻ, cốt lõi bên trong nhất của cô ấy - và rồi điều đó trôi qua. Và cảnh trí cứ thay đổi.
Tâm trí rất khó nắm giữ. Nó liên tục không tỉnh táo, nó không thể dừng lại ở bất kì đâu. Nó không có khả năng đứng lại; nó là một luồng. Với tâm trí mọi thứ đều giống thế này: khoảnh khắc này bạn hạnh phúc, khoảnh khắc khác bạn bất hạnh; khoảnh khắc này bạn vui vẻ thế, khoảnh khắc khác bạn lại buồn bã thế... nó cứ như thế, bánh xe tâm trí cứ liên tục chuyển vận. Khoảnh khắc này cái nan hoa này đang trên đỉnh, khoảnh khắc khác nan hoa khác đã tới đỉnh, và nó cứ tiếp diễn theo cách này. Đó là lí do tại sao ở phương Đông chúng ta gọi nó là luân hồi, cái bánh xe. Thế giới là cái bánh xe, nó cứ chuyển mãi - cùng một bánh xe, quay mãi, quay mãi và nó không ổn định dù chỉ một khoảnh khắc.
Nó tựa như cuốn phim: nếu phim dừng một thoáng chốc, bạn có thể thấy được màn ảnh. Nhưng phim cứ chuyển cảnh và nó chuyển nhanh đến mức bạn mê mải về nó, bị bận tâm về nó đến mức bạn không thể thấy được màn ảnh. Và màn ảnh là thực tại. Hình ảnh được chiếu lên chỉ là giấc mơ. Tâm trí cứ phóng chiếu.
Tôi đã từng nghe...
Một triệu phú đi vào bưu điện và thấy đôi vợ chồng già đang đứng tại quầy để rút tiền hưu tuổi già. Ông ta đang trong tâm trạng phấn khởi; ông ta cảm thấy rất thương hại cho đôi vợ chồng già và ông ta nghĩ họ đáng được hưởng một tuần nghỉ ngơi để biết tới vẻ đẹp và vui vẻ cuộc sống... ông ta đang trong tâm trạng từ thiện. Tiến tới chỗ họ ông nói, "Hai ông bà có muốn nghỉ một tuần tại khu nhà tôi không? Tôi sẽ tặng cả hai ông bà một thời gian tuyệt diệu."
Tốt, hai ông bà nhận lời, và thế là triệu phú đưa họ về ngôi nhà mình trong chiếc xe Roll, và như đã hứa, ông ta thấy rằng họ đã có một kì nghỉ sung sướng thực sự với đồ ăn ngon, ti vi mầu và nhiều thứ đồ xa hoa mà họ chưa từng bao giờ mơ ước có được. Đến cuối tuần ông ta bước vào thư viện nơi ông già đang tận hưởng thời gian thanh bình với một cốc rượu và hút xì gà. "Thế nào," ông ta hỏi, "ông tận hưởng được chứ?"
"Quả là có," ông già đáp. "Nhưng tôi có thể hỏi ông một điều được không?"
"Tất nhiên rồi," nhà triệu phú trả lời.
"Vậy thì," ông già nói, "người đàn bà già đã ngủ cùng tôi cả tuần kia là ai vậy?"
Đây là tình huống của những người đã sống với vợ mình, với chồng mình suốt cuộc đời. Ai là người đàn bà bạn đã cùng đã ngủ trong suốt hai mươi năm qua? Có những khoảnh khắc bạn cảm thấy bạn biết. Có những khoảnh khắc bỗng nhiên có bức Trường thành Trung Quốc, đen tối, mờ đục - bạn không thể thấy được cái gì, bạn không biết người xa lạ này ở đây là ai cả.
Mọi hiểu biết của chúng ta đều hời hợt; chúng ta vẫn còn là những người xa lạ. Bạn có thể ngủ với người đàn bà trong suốt hai mươi năm - điều đó cũng chẳng gây khác biệt gì lắm, các bạn vẫn còn là những người xa lạ. Và lí do là ở chỗ bạn thậm chí không biết đến cả bản thân mình, làm sao bạn có thể biết về người khác được? Đấy là điều không thể được, bạn hi vọng vào điều không thể được. Bạn thậm chí không biết về chính mình! Bạn không biết người mà bạn đang là và bạn đã ở đây trong sự tồn tại từ vĩnh hằng. Hàng triệu kiếp bạn đã từng ở đây mà bạn vẫn không biết bạn là ai, vậy thì nói gì về hai mươi năm?
Và làm sao bạn có thể biết về người kia, người đàn bà thật xa xôi với bạn? Bạn không thể đi vào trong giấc mơ của cô ấy, bạn không thể đi vào trong ý nghĩ của cô ấy, bạn không thể đi vào trong ham muốn của cô ấy - làm sao bạn có thể biết về bản thể cô ấy? Thậm chí giấc mơ bạn cũng không thể biết được. Bạn có thể ngủ cùng con người đàn bà đó trong hai mươi năm nhưng cô ấy mơ giấc mơ của cô ấy, bạn mơ giấc mơ của bạn; tính chủ quan của các bạn vẫn còn là các thế giới tách biệt.
Ngay cả khi bạn làm tình với người đàn bà và ôm cô ấy trong vòng tay, liệu bạn có thật sự ôm người đàn bà đang có đó hay là bạn đang ôm giữ chỉ một tưởng tượng, một phóng chiếu, một bóng hình? Bạn có thật sự ôm giữ người đàn bà thật trong vòng tay mình hay chỉ là một hình ảnh tâm trí, một bóng ma? Bạn có yêu người đàn bà hiện đang có đó, hay bạn có ý tưởng nào đó rằng bạn yêu và bạn tìm những ý tưởng ấy được phản ánh trong người đàn bà này? Khi có hai người trên giường, cảm giác của tôi là bao giờ cũng có bốn người: hai bóng ma nằm ngay giữa hai người - sự phóng chiếu của người đàn bà về người chồng và sự phóng chiếu của người chồng về người vợ.
Không phải ngẫu nhiên mà chồng cứ cố gắng thay đổi vợ theo một lí tưởng nào đó, còn vợ thì cứ thay đổi - cố gắng ít nhất cũng để thay đổi - chồng theo lí tưởng nào đó. Đấy là hai bóng ma. Bạn không thể chấp nhận người đàn bà như cô ấy đang thế, chứ gì? Bạn có nhiều cải biến cần làm, nhiều thay đổi. Và nếu như điều đó thực sự có thể được... nếu một ngày nào đó Thượng đế xuống thế giới này và nói, "Thôi được. Bây giờ tất cả mọi người vợ đều được phép thay đổi chồng theo ý mình," hay "Tất cả mọi người chồng đều được phép thay đổi vợ theo ý mình," thì điều gì sẽ xảy ra, bạn có biết không? Thế giới sẽ chỉ đi tới chỗ phát rồ. Nếu đàn bà được phép thay đổi chồng mình thì bạn sẽ thấy không còn đàn ông nào còn lại để bạn có thể nhận ra được. Mọi người già sẽ biến mất. Nếu chồng được phép thay đổi vợ mình thì không đàn bà nào ở đây còn như cô ấy hiện thế nữa. Và bạn có cho là bạn sẽ hạnh phúc không? Bạn sẽ không thể hạnh phúc được, bởi vì thế thì người đàn bà mà bạn đã thay đổi và làm phù hợp với mẫu hình lí tưởng của mình sẽ không còn hấp dẫn với bạn nữa; cô ấy sẽ không có điều bí ẩn trong cô ấy nữa.
Nhìn vào cái ngớ ngẩn này của tâm trí, cái yêu cầu của tâm trí - yêu cầu kiểu tự tử. Nếu bạn có thể thay đổi được chồng mình và bạn thực sự trở thành đủ quyền năng để thay đổi anh ta hoàn toàn thì bạn có còn yêu người đàn ông đó nữa không? Anh ta sẽ chỉ là cái gì đó do bạn gắn lại. Anh ta sẽ không còn gì bí ẩn nữa, anh ta sẽ không có tâm hồn, anh ta sẽ không có bất kì sự toàn vẹn nào của riêng mình, và anh ta sẽ không có gì để bạn khám phá nữa. Bạn sẽ mất ham thích, bạn sẽ chán anh ta; đấy sẽ chỉ là "người rởm." Còn thích thú gì? Thích thú nảy sinh chỉ vì có cái gì đó chưa biết cần được khám phá, một bí ẩn, một khêu gợi thách thức bạn đi vào cái chưa quen thuộc.
Điều đầu tiên: bạn còn chưa biết tới chính mình, làm sao bạn có thể biết về vợ mình được? - không thể được. Bắt đầu bằng việc biết về chính mình đi. Và đây là cái đẹp của nó: cái ngày bạn biết về chính mình, bạn sẽ biết tất cả. Không chỉ vợ bạn, bạn sẽ biết về toàn bộ sự tồn tại; không chỉ con người, mà cả cây cối, chim chóc và muông thú, cả từng hòn đá và dòng sông, rặng núi. Bạn sẽ biết tất cả bởi vì bạn hàm chứa tất cả; bạn là tiểu vũ trụ.
Và một cái đẹp khác, một kinh nghiệm đáng ngạc nhiên khác, là ở chỗ khoảnh khắc bạn biết về chính mình, điều bí ẩn lại không kết thúc. Trong thực tế lần đầu tiên điều bí ẩn trở thành mênh mông. Bạn biết, ấy vậy mà bạn biết rằng nhiều thứ có đó để được biết. Bạn biết, ấy vậy mà bạn còn biết rằng tri thức này chẳng là gì cả. Bạn biết, ấy vậy mà biên giới lại xa ra. Bạn chỉ đi vào trong đại dương tri thức, bạn chưa bao giờ đạt tới bờ bên kia.
Khoảnh khắc đó toàn bộ sự sống là điều bí ẩn: vợ bạn, con bạn, bạn bè bạn. Và tri thức đó không phá huỷ điều kì diệu, không phá huỷ bài thơ cuộc đời; tri thức đó làm tang thêm chất thơ cuộc đời, điều ảo thuật, điều kì diệu, điều bí ẩn.
"Tôi đã xây dựng gia đình hai mươi năm nay thế mà cảm giác "Tại sao cô ấy không thể nào hiểu nổi?" vẫn cứ còn đó."
Bạn có hiểu bản thân mình không? Bạn có không làm những việc để rồi sau đó lại hối hận về việc đó không? Và bạn nói, "Tôi đã làm điều đó mặc dù tôi không muốn." Bạn có hiểu bản thân mình không? Bạn có làm mọi thứ qua hiểu biết không? Khi ai đó đánh bạn và bạn trở nên giận dữ, bạn có trở nên giận dữ với hiểu biết không? Hay chỉ bởi vì người đó đã nhấn vào một nút của bạn?
Tri thức của bạn về chính mình hời hợt làm sao... nó cũng tựa như là người lái xe, người lái một chiếc xe. Vâng, người đó có biết vài thứ: người đó có thể xoay tay lái, người đó có thể điều chỉnh chân ga, người đó có thể đổi cần số, người đó có thể chuyển khớp li hợp, người đó có thể dùng phanh - có thế thôi. Bạn có cho là người đó biết mọi điều về chiếc xe không? Cái ẩn dưới nắp ô tô là điều không được biết tới chút nào, và đó mới là chiếc xe thật; đó là nơi hành động xảy ra, đó là nơi sự việc thực xảy ra. Còn điều người đó đẩy và kéo chẳng là gì khác hơn ngoài các nút bấm. Chẳng chóng thì chầy mọi thứ đều biến mất khỏi chiếc xe. Chúng phải biến mất, chúng rất nguyên thuỷ - tay lái này, bộ li hợp này, bộ phanh này. Chúng phải biến mất, chúng không còn cần nữa; máy tính có thể là mọi thứ. Và rồi ngay cả đứa trẻ con cũng có thể lái xe - thực sự không cần bằng nữa.
Nhưng bạn có hiểu điều gì xảy ra bên trong không? Khi bạn nhấn vào một nút và đèn điện bật sáng, bạn có hiểu về điện không? Bạn chỉ biết cách ấn vào nút, đấy là tất cả những gì bạn biết.
Tôi đã nghe một câu chuyện ...
Khi lần đầu tiên thành phố Vienna có điện, một người bạn của Sigmund Freud tới thăm ông ta. Anh này chưa bao giờ thấy điện. Ban đêm Freud để người đó lại trong phòng để nghỉ. Người bạn rất lo âu: người đó chưa bao giờ thấy điện và người đó không thể tìm được cách tắt đèn. Người đó đã thử rất nhiều cách - người đó đứng lên giường, người đó cố thổi tắt ngọn đèn, nhưng người đó không thể tìm ra được cách nào để thổi tắt nó. Mà người đó thì lại sợ phải quay lại hỏi Freud bởi vì như thế thì hoá ra quá đần. "Những người này sẽ nghĩ thế nào đây ... mình thậm chí không thể thổi tắt được ngọn đèn à? Mình thậm chí lại không biết đến cả điều ấy à?" Điều ấy có vẻ quá dốt nát. Còn người đó thì mới từ một làng nhỏ tới cho nên người ta sẽ cười, và như thế là không tốt. Cho nên người đó bọc ngọn đèn lại bằng chiếc khăn rồi đi ngủ.
Người đó chẳng thể ngủ ngon được; chốc chốc người đó lại nghĩ về điều đó: chắc phải có cách nào đây... Người đó nhỏm dậy; chốc chốc lại thử ... mà đèn vẫn cứ sáng và thật khó mà ngủ được. Nhưng còn hơn cả ngọn đèn là điều châm chọc, liên tục châm chọc, rằng "Mình không biết đến cả một điều nhỏ nhặt như thế này sao?"
Sáng hôm sau, khi Freud hỏi anh ta, "Anh ngủ ngon chứ?" thì người bạn trả lời, "Mọi sự tốt lành cả. Phải mỗi tội tôi phải hỏi ông: làm sao tắt được ngọn đèn này?"
Còn Freud nói, "Dường như là anh không biết về điện tí gì cả. Lại đây. Ngay trên tường là công tắc; anh ấn vào công tắc và đèn sẽ tắt."
Thế rồi người dân làng này nói, "Đơn giản thế thôi à!
Bây giờ thì tôi biết điện là gì rồi."
Nhưng bạn có biết điện là gì không? Bạn có biết giận dữ là gì không? Bạn có biết tình yêu là gì không? Bạn có biết hạnh phúc là gì, vui vẻ là gì không? Bạn có biết buồn là gì không? Bạn chẳng biết gì cả. Bạn không biết đến bản thân mình. Bạn không biết về tâm trí mình. Bạn không biết đến bản thể bên trong của mình. Bạn không biết cách toàn bộ cuộc sống xảy ra. Từ đâu? Từ đâu cơn giận kéo tới? Từ đâu vui vẻ kéo tới? Từ đâu...? Khoảnh khắc này bạn cảm thấy lễ hội đến thế mà khoảnh khắc tiếp bạn lại sẵn sàng tự tử.
"Tại sao cô ấy không thể nào hiểu nổi?" - cái cảm giác đó ...
Về vợ bạn thì điều đó là tự nhiên. Làm sao bạn có thể hiểu được cô ấy? Bạn thậm chí còn chưa hiểu được tâm trí mình. Ngày bạn hiểu được tâm trí mình và bản thể mình thì bạn cũng hiểu được mọi tâm trí và mọi người, bởi vì luật cơ bản là một. Nếu bạn có thể hiểu chỉ một giọt nước biển, bạn đã hiểu được tất cả biển khơi - quá khứ, hiện tại, tương lai - trên trái đất này, trên các hành tinh khác, bởi vì một khi bạn đã hiểu rằng đó là H2O thì bạn đã hiểu được nước. Bất kì đâu có nước, nó đều là HO. Một khi bạn đã hiểu được cơn giận của mình, bạn hiểu được mọi cơn giận của mọi con người, cả quá khứ, hiện tại lẫn tương lai. Nếu bạn đã hiểu được bản năng dục của mình, bạn cũng hiểu được mọi dục.
Xin đừng có cố hiểu người khác, điều ấy không phải là cách thức. Cố hiểu bản thân mình, đấy mới là cách thức. Bạn là vũ trụ thu nhỏ. Trong bạn là toàn bộ bản đồ của sự tồn tại.
Câu hỏi thứ tư
Osho kính yêu, tôi yêu chồng nhưng tôi ghét dục, và điều đó tạo ra xung khắc. Liệu dục có phải là thú tính không?
Có đấy. Nhưng con người cũng là con vật - nhiều phần con vật như bất kì con vật nào khác. Nhưng khi tôi nói rằng con người là con vật, tôi không hàm ý rằng con người kết thúc với thú tính; người đó có thể nhiều hơn con vật, người đó cũng có thể kém hơn con vật. Đó là niềm vinh quang của con người, là tự do và nguy hiểm, phiền não và cực lạc. Con người có thể thấp kém hơn con vật, và con người cũng có thể cao hơn thiên thần. Con người có tiềm năng vô hạn. Con chó vẫn là một con chó: nó luôn chỉ là một con chó. Nó được sinh ra là chó và nó sẽ chết là chó. Con người có thể trở thành một phật, và con người cũng có thể trở thành một Adolf Hitler nữa. Cho nên con người rất mở về cả hai phía - người đó có thể sa ngã. Bạn có thấy con vật nào nguy hiểm hơn con người, điên dại hơn con người không?
Nghĩ về một cảnh: năm mươi nghìn con khỉ ngồi trong sân vận động, giết trẻ con, ném chúng vào lửa. Bạn nghĩ gì về chúng? Hàng nghìn trẻ con bị ném vào lửa... Một ngọn lửa lớn đang bùng cháy ở giữa sân vận động, và năm mươi nghìn con khỉ thích chí, nhảy múa, còn trẻ con đang bị ném vào lửa - con cái của chính chúng. Bạn sẽ nghĩ gì về những con khỉ này? Bạn không nghĩ rằng lũ khỉ này đã phát điên à? Nhưng điều này đã xảy ra trong loài người. Ở Carthage điều đó đã xảy ra: năm mươi nghìn người thiêu trẻ con. Họ thiêu ba trăm đứa trẻ một lúc xem như đồ cúng cho thượng đế của họ - những đứa con riêng của họ!
Nhưng quên Carthage đi, việc ấy lâu quá rồi. Adolf Hitler đã làm gì trong thế kỉ này? Tất nhiên, đây là thế kỉ tân tiến hơn nhiều, cho nên Adolf Hitler có khả năng làm những việc lớn hơn những điều đã làm ở Carthage. Ông ta đã giết hàng triệu người Do thái; hàng nghìn người bị tống vào buồng hơi ngạt một lúc. Và hàng trăm người đứng trông ở bên ngoài theo dõi thông qua các tấm gương phản chiếu. Bạn nghĩ gì về những người này? Kiểu người nào đây...? Người ta đang bị đầu độc, bị thiêu cháy, hoá hơi, còn những người khác thì đứng nhìn? Bạn có thấy loài vật nào làm những điều như vậy không?
Trong suốt ba nghìn năm loài người đã trải qua năm nghìn cuộc chiến tranh - giết chóc, giết chóc và giết chóc. Và bạn gọi dục là thú tính? Con vật chưa bao giờ làm những việc gì "thú tính" hơn con người. Và bạn nghĩ con người không phải là con vật?
Con người là con vật. Và ý tưởng con người không phải là con vật chỉ là một trong những chướng ngại cho trưởng thành của bạn. Cho nên bạn cứ cho là mình không phải là con vật, và rồi bạn dừng trưởng thành. Thừa nhận đầu tiên phải là thế này, rằng "tôi là con vật và tôi phải tỉnh táo và phải vượt ra ngoài nó."
Điều đó đã xảy ra...
Một người viết thư cho một khách sạn thôn quê ở Irland để hỏi liệu con chó của anh ta có được phép ở đó không. Anh ta nhận được câu trả lời sau:
Thưa ông ấy,
Tôi đã từng kinh doanh khách sạn trên ba mươi năm nay. Chưa bao giờ tôi phải mời cảnh sát tới để tống khứ một con chó vô trật tự vào buổi sáng. Không con chó nào dám gửi một cái séc giả tới tôi. Không bao giờ một con chó dám để chăn màn cháy bởi hút thuốc. Tôi chưa bao giờ thấy khăn tắm của khách sạn trong va li của một con chó. Con chó của ông được hoan nghênh đấy.
T.B. Nếu nó có thể đảm bảo cho ông thì ông cũng có thể tới được!
Con vật đẹp đẽ, dù chúng là gì; chúng hoàn toàn hồn nhiên. Con người rất tinh ranh, rất tính toán, rất xấu xí. Con người có thể còn xuống thấp hơn con vật, bởi vì con người có thể vươn cao hơn con người, cao hơn cả thần.
Con người có tiềm năng vô tận: người đó có thể là người thấp nhất mà người đó cũng có thể là người cao nhất. Người đó có toàn bộ các bậc thang trong bản thể mình, từ bậc đầu tiên tới bậc cuối cùng.
Cho nên điều đầu tiên tôi muốn nói với bạn: Đừng gọi dục là thú tính, bởi vì dục có thể chỉ là thú tính - điều đó là có thể - nhưng không nhất thiết là như vậy. Nó có thể vươn cao hơn: nó có thể trở thành tình yêu, nó có thể trở thành lời nguyện. Điều đó tuỳ thuộc ở bạn. Dục trong bản thân nó chẳng là cái gì tựa như một thực thể cố định; nó chỉ là khả năng. Bạn có thể tạo ra nó theo ý mình, như bạn muốn.
Đó chính là toàn bộ thông điệp của Mật tông: dục có thể trở thành samadhi. Đó là tầm nhìn của Mật tông: dục có thể trở thành samadhi, thông qua dục cực lạc tối thượng có thể đi vào bạn.
Dục có thể trở thành cây cầu giữa bạn và điều tối thượng.
Bạn nói: "Tôi yêu chồng nhưng tôi ghét dục, và điều đó gây ra xung khắc."
Làm sao bạn có thể yêu chồng mình mà lại ghét dục? Bạn lại chơi chữ rồi. Làm sao bạn có thể yêu chồng mình mà lại ghét dục được?
Cố hiểu điều đó đi. Khi bạn yêu người đàn ông, bạn cũng muốn cầm tay anh ta nữa. Khi bạn yêu người đàn ông đôi khi bạn còn muốn ghì chặt anh ta nữa. Khi bạn yêu người đàn ông bạn không chỉ muốn nghe tiếng anh ta, bạn còn muốn thấy mặt anh ta nữa. Khi bạn chỉ nghe thấy tiếng người mình yêu, người đó đang ở xa, âm thanh là không đủ; khi bạn thấy anh ta bạn được thoả mãn hơn. Khi bạn chạm vào anh ta, chắc chắn bạn còn được thoả mãn hơn nữa. Khi bạn nếm trải anh ta, chắc chắn bạn còn được thoả mãn hơn nữa. Dục là gì? Nó chỉ là sự gặp gỡ của hai năng lượng sâu sắc.
Bạn phải mang điều kiêng kị nào đó trong tâm trí, điều cấm đoán. Dục là gì? Chỉ là hai người gặp nhau ở điểm tối đa - không chỉ cầm tay nhau, không chỉ ghì chặt thân thể nhau, mà còn xâm nhập vào vương quốc năng lượng của nhau. Tại sao bạn phải ghét dục? Tâm trí bạn chắc phải đã bị ước định bởi những mahatma, cái gọi là những người tôn giáo, người đã đầu độc toàn bộ loài người, đã đầu độc chính nguồn gốc trưởng thành của bạn.
Tại sao bạn phải ghét? Nếu bạn yêu người đàn ông của mình, bạn sẽ muốn chia sẻ toàn bộ con người mình với anh ta; không có nhu cầu ghét. Còn nếu bạn ghét dục, bạn đang nói điều gì vậy? Bạn đơn giản nói rằng bạn muốn người đàn ông ấy lo chuyện tài chính của bạn, lo chuyện nhà cửa, đem về cho bạn ô tô và áo lông. Bạn muốn dùng người đàn ông ấy ... và bạn gọi đó là tình yêu sao? Còn bạn thì không muốn chia sẻ cái gì với người ấy.
Khi bạn yêu, bạn chia sẻ tất cả. Khi bạn yêu, bạn không có bất kì bí mật nào. Khi bạn yêu, bạn có trái tim để mở hoàn toàn, bạn sẵn sàng với người kia. Khi bạn yêu, bạn sẵn sàng đi với anh ta cả xuống địa ngục nếu anh ấy đi xuống địa ngục.
Nhưng điều này xảy ra. Chúng ta đều là các chuyên gia lão luyện trong dùng từ ngữ: chúng ta không muốn nói rằng chúng ta không yêu, cho nên chúng ta làm cho có vẻ như là mình yêu và mình ghét dục. Dục không phải là tất cả tình yêu, điều đó đúng; tình yêu còn nhiều hơn dục, điều đó đúng - nhưng dục lại chính là nền tảng của nó. Vâng, một ngày nào đó dục sẽ tan biến đi, nhưng ghét dục thì không phải là cách làm nó tan biến đi. Ghét nó chỉ là cách kìm nén nó, và bất kì cái gì bị kìm nén đều sẽ tìm ra cách này hay cách khác để thoát ra.
Xin đừng cố trở thành sư hay ni. Nghe câu chuyện này.
Các ni cô coi sóc một trại trẻ mồ côi, một hôm Mẹ bề trên triệu tập ba cô gái đẫy đà vừa mới bị bỏ rơi và nói, "Bây giờ các con tất cả đều đang đi vào thế giới tội lỗi lớn và ta phải cảnh báo trước các con chống lại một số tụi đàn ông. Có những tên đàn ông sẽ mua đồ uống cho con, đưa con vào phòng, cởi quần áo con và làm những điều không thể nói ra được với con. Rồi chúng sẽ cho con hai hay ba đồng và con bị đuổi đi, con bị hư hỏng!"
"Xin lỗi mẹ, Mẹ tôn kính," cô gái đẫy đà hơn cả nói, "mẹ nói những người đàn ông độc ác đó làm điều ấy với chúng con rồi lại còn cho chúng con những ba đồng nữa kia à?"
"Đúng, con thân yêu ạ. Sao con lại hỏi vậy?
"Thế này mẹ ạ, các linh mục chỉ cho chúng con táo thôi."
Nhớ lấy, dục là tự nhiên. Người ta có thể vượt ra bên ngoài nó, nhưng không phải qua kìm nén. Và nếu bạn kìm nén nó, chẳng chóng thì chầy bạn sẽ tìm ra cách khác để bầy tỏ nó, một loại hư hỏng nào đó nhất định sẽ đi vào; bạn sẽ phải tìm ra cái thay thế nào đó. Và cái thay thế đó thì chẳng ích chút nào; chúng không có ích, chúng không thể có ích được. Và một khi một vấn đề tự nhiên đã bị biến chất theo cách mà bạn quên mất nó, và nó đã sủi bọt lên ở đâu đó khác thành một thứ thay thế thì bạn có thể tiếp tục tranh đấu với cái thay thế đó, nhưng điều đó cũng chẳng ích lợi chi.
Tôi đã từng nghe...
Một người lạ bước vào một toa tầu chạy ở vùng ngoại ô, trong đó đã có sẵn hai người đang ngồi. Một trong họ có cử chỉ rất kì cục - anh ta cứ gãi gãi mãi khuỷu tay mình. Việc gãi khuỷu tay này thu hút người lạ cho đến khi người gãi đó xuống tàu.
"Anh bạn anh chắc phải đau buồn lắm," anh ta nói với người kia.
"Quả thế; anh ta đã uống quá liều thuốc."
"Tôi không nói về thuốc, tôi đang nói về việc gãi hiện tại thôi."
"Đúng, phải đấy, thuốc mà. Anh thấy đấy, anh ta là người rất tôn giáo và là người phục vụ quần chúng nữa, và chính việc gãi khuỷu tay ấy chỉ là sự thay thế."
Nhưng thay thế chẳng bao giờ có ích cả; chúng chỉ tạo ra hư hỏng, ám ảnh. Cứ tự nhiên nếu một ngày nào đó bạn muốn vượt ra ngoài tự nhiên. Tự nhiên, đó là yêu cầu đầu tiên. Tôi không nói rằng không có gì lớn hơn tự nhiên; có cái tự nhiên còn cao hơn - đó là toàn bộ thông điệp của Mật tông. Nhưng hãy thật sự ở trên đất bằng nếu bạn thực sự muốn vươn cao trên bầu trời.
Bạn không thấy cây cối đó sao? Chúng bắt rễ trong đất, và khi chúng càng bắt rễ sâu hơn thì chúng lại càng vươn cao hơn. Chúng càng muốn vươn cao hơn, chúng càng phải cắm rễ sâu hơn vào lòng đất. Nếu cây muốn chạm tới các vì sao thì cây sẽ phải đi sâu xuống chạm tới chính địa ngục - đó là con đường duy nhất.
Bắt rễ trong thân thể mình đi nếu bạn muốn trở thành linh hồn. Bắt rễ trong dục nếu bạn thực sự muốn trở thành người yêu. Vâng, năng lượng càng được chuyển vào trong tình yêu, càng ít có nhu cầu về dục, nhưng bạn không ghét nó, bạn phải kìm nén dục; chỉ thế thì tham vọng mới có năng lượng, bằng không bạn sẽ không có năng lượng nào. Chính khách phải kìm nén dục; chỉ thế thì người đó mới có thể xô về New Delhi. Năng lượng dục là cần, năng lượng dục bị kìm nén là cần, giận dữ lớn là cần. Bất kì khi nào bạn kìm nén dục, bạn đều giận dữ với toàn thế giới; bạn có thể trở thành nhà cách mạng vĩ đại. Mọi nhà cách mạng nhất định đều bị kìm nén về dục.
Trong một thế giới tốt đẹp hơn, dục sẽ đơn giản, tự nhiên, được chấp nhận không có kiêng kị, cấm đoán nào, chính trị sẽ biến mất và sẽ không có các nhà cách mạng nữa. Sẽ không có nhu cầu. Khi một người kìm nén dục, người đó trở thành quá gắn bó với tiền bạc; người đó phải đặt năng lượng dục của mình vào đâu đó. Bạn chẳng từng thấy có những người giữ lệnh phiếu vài trăm rupi cứ như là họ đang chạm vào người yêu của mình sao? Bạn chẳng thấy cùng sự thèm khát trong mắt họ đó sao? Nhưng điều này là xấu xí. Ôm người đàn bà với tình yêu sâu sắc là đẹp đẽ; ôm giữ lệnh phiếu trăm rupi với thèm khát chỉ là điều xấu xí. Đấy là sự thay thế.
Bạn không thể đánh lừa con vật.
Ghét không phải là mối quan hệ đúng với bất kì điều gì. Ghét đơn giản chỉ chứng tỏ rằng bạn đang sợ hãi, ghét đơn giản chỉ biểu lộ rằng đang có nỗi sợ lớn bên trong bạn. Ghét đơn giản chỉ bày tỏ rằng sâu bên dưới bạn vẫn bị hấp dẫn. Nếu bạn ghét dục, năng lượng của bạn sẽ bắt đầu chuyển tới một chỗ nào đó khác. Năng lượng phải chuyển đi.
Con người, nếu người đó kìm nén dục, trở thành nhiều tham vọng hơn. Nếu bạn thực sự muốn là người tham vọng,
Một người đàn ông vào vườn bách thú và mang theo đứa con; anh ta muốn chỉ cho đứa con xem khỉ ở đó. Đứa con rất thích thú, nó chưa bao giờ thấy khỉ. Họ đi vào đó - nhưng chẳng có con khỉ nào cả. Cho nên anh ta mới hỏi người coi vườn bách thú, "Có chuyện gì thế này? Khỉ đâu hết cả rồi?"
Người coi vườn bách thú nói, "Bây giờ là mùa tình yêu, cho nên chúng nó đã đi vào trong lều rồi."
Người đàn ông này rất thất vọng. Trong nhiều tháng anh ta đã cố đem đứa con lại, họ đã du hành một chặng đường xa - và bây giờ lại là mùa tình yêu! Cho nên anh ta hỏi, "Nếu chúng tôi ném hạt dẻ, liệu chúng có ra không?"
Còn người coi vườn bách thú thì trả lời, "Ông cứ thử xem sao"
Nhưng tôi nghĩ con người có thể đi ra đấy, nếu chúng ta ném hạt dẻ. Con người phải đi ra. Người coi vườn bách thú lầm. Khỉ sẽ không ra, điều đó là chắc chắn. Nếu bạn cho chúng tiền, chúng sẽ không tới, chúng sẽ nói, "Ông cứ giữ lấy tiền, mùa tình yêu đang diễn ra! Giữ lấy tiền ông ạ." Còn nếu bạn nói, "Chúng tao có thể làm mày thành tổng thống Ấn Độ," chúng sẽ nói, "Ông cứ giữ lấy cái chức tổng thống của ông, mùa tình yêu đang diễn ra!"
Nhưng con người, nếu bạn làm cho người đó thành tổng thống, người đó có thể giết cả người yêu của mình; nếu phải thiêu sống, người đó cũng làm. Đó là những điều thay thế. Bạn không thể lừa phỉnh được con vật.
Tôi đã từng nghe...
Một bà cô có một con vẹt luôn luôn lặp lại, "Tôi muốn chọc! Tôi muốn chọc!" Cô ta cảm thấy hơi khó chịu cho tới khi một người bạn đã có gia đình giải thích cho cô điều đó nghĩa là gì. Thế là cô ấy trở nên rất cảnh giác. "Mình yêu quí con chim đó, nhưng mình sẽ phải tống khứ nó đi bằng không cha xứ sẽ chẳng bao giờ ghé thăm nữa," cô ấy nói.
Nhưng người bạn nhiều kinh nghiệm hơn của cô thì lại nói, "Thôi được, nếu bạn thực sự yêu quí nó thì bạn cho nó cái mà nó mong mỏi nhất, một con vẹt cái; thế thì nó sẽ không còn tiếp tục nói câu ấy mọi lúc nữa."
Thế là bà cô đi tới hiệu chim, nhưng người chủ hiệu lại nói, "Không, tôi không thể làm gì ngay bây giờ được. Không con vẹt cái nào lại tới vào mọi mùa cả, thưa cô. Nhưng tôi có thể bán cho cô một con cú cái với giá rất hời."
Có cái gì đó còn hơn không, cho nên bà cô tống con cú vào chiếc chuồng vẹt và mong đợi hồi hộp.
"Tôi muốn chọc! Tôi muốn chọc!" con vẹt vẫn nói. "Ôôô -ôôô!" con cú cái nói.
"Không phải mày, mày là đồ quái vật lồi mắt!" con vẹt nói. "Tao không thể đứng cạnh đứa đàn bà đeo kính!"
Cái thay thế sẽ không có tác dụng. Con người vẫn đang sống với những thứ thay thế. Dục là tự nhiên, tiền là phi tự nhiên. Dục là tự nhiên; quyền lực, danh vọng, kính trọng, đều phi tự nhiên. Nếu bạn thực sự muốn ghét cái gì đó, ghét tiền bạc, ghét quyền lực, ghét danh vọng đi. Tại sao lại ghét tình yêu?
Dục là một trong những hiện tượng đẹp nhất trên thế giới. Tất nhiên, là cái thấp nhất, điều đó đúng, nhưng cái cao hơn phải đi qua cái thấp hơn: hoa sen nở ra từ bùn đen. Bạn đừng ghét bùn; bằng không làm sao bạn có thể giúp bùn làm lộ ra hoa sen? Giúp cho bùn, chăm sóc bùn để cho hoa sen được lộ ra. Chắc chắn hoa sen vươn xa khỏi bùn đến mức bạn thậm chí không thể quan niệm được có bất kì mối quan hệ gì. Nếu bạn thấy bông sen, bạn không thể tin được rằng nó nảy sinh từ bùn - nhưng thực nó sinh ra từ bùn; đó là là một cách diễn đạt của bùn.
Linh hồn thoát ra từ thân thể, tình yêu thoát ra từ dục. Dục là với thân thể, tình yêu là điều tâm linh. Dục giống như bùn, tình yêu giống như hoa sen. Nhưng không có bùn thì không thể có hoa sen được. Cho nên đừng ghét bùn.
Toàn bộ thông điệp của Mật tông thực đơn giản; nó rất khoa học và nó rất tự nhiên. Thông điệp đó là nếu bạn thực sự muốn vượt ra ngoài thế giới, hãy đi vào thế giới một cách sâu sắc, hoàn toàn tỉnh táo, hoàn toàn nhận biết.
Và câu hỏi cuối cùng:
Osho kính yêu, tôi có nhiều câu hỏi, nhưng mỗi lần lại có một tiếng nói bên trong tôi bảo rằng, "Chớ có hỏi - tự tìm ra cho mình." Nhưng bây giờ điều đó quá nhiều, bởi vì tôi không biết tiếng nói này tới từ đâu.
Câu hỏi này là từ Dharma Chetana. Bạn không nhận ra giọng nói của tôi sao?
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét